Heerlen

Vandaag in het LD een opiniestuk:

De lokale woonlasten in Heerlen rijzen de pan uit. SP-fractieleider Ron Meyer pleit voor beheersbare kosten n meer solidariteit.

Solidariteit bij verdelen woonlast

DOOR RON MEYER
De VVD in Heerlen wil dat de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing voor mensen met lage inkomens niet langer in het tarief voor de rest van de stad zit. Dat verlaagt het tarief. De mening van de VVD getuigt van een draai van 180 graden.
Al in 2004 stemde de gemeenteraad, inclusief de VVD-fractie, in met het huidige systeem dat de kwijtscheldingskosten in het tarief verwerkt worden. Tot die tijd werden de kwijtscheldingskosten gedragen via de onroerende zaakbelasting (ozb), wat inderdaad een rechtvaardiger stelsel was. Rijke mensen betaalden meer dan mensen met een inkomen net boven de kwijtscheldingsgrens.
De ozb werd echter door het Rijk (op voorstel van de VVD) grotendeels afgeschaft. De keuze voor het bestaande systeem van kostendekking, inclusief de kwijtscheldingslasten, werd door de Heerlense VVD ook in het coalitieakkoord van april 2006 nog eens bevestigd. De hele raad, inclusief de VVD, was voor de nu geldende tarieven.

Het VVD-voorstel om de kwijtscheldingskosten uit de afvalstoffenheffing te halen verlaagt de kosten niet. Het betekent alleen maar een verschuiving van de kosten naar andere belastingen. Ook het VVD-voorstel om kwijtschelding niet vooraf, maar achteraf toe te passen verlaagt de kosten niet. Integendeel: het veroorzaakt extra bureaucratie en dus extra kosten. Wat de SP betreft is er een aantal oplossingen:
1. Terugdringen van de kosten voor afvalverwerking. Die vormen nu het overgrote deel van de woonlasten. Dat is de kern van het probleem. Het is aan VVD-wethouder Jos Offermans dit op te lossen.
2. Terugdringen van het armoedeprobleem in Heerlen. Hierdoor kunnen veel mensen de gemeentelijke belastingen niet betalen en moet er zoveel kwijtschelding verleend worden. De verwachting is dat de succesvolle vermindering van het aantal bijstandsgerechtigden zeker tot minder kwijtscheldingskosten zal leiden.
3. Een eerlijker tariefstelsel voor de afvalstoffenheffing. Nu zijn de tarieven voor iedereen, arm of rijk, gelijk. Dat heeft als moeilijk te verteren gevolg dat wie net geen kwijtschelding krijgt, maar even goed niet veel te missen heeft, meteen de volle mep moet betalen.

De SP is daarom voorstander van een stelsel waarbij, bij een gelijke totaalopbrengst, het tarief hoger of lager wordt naargelang de taxatiewaarde van de woning.

Tot slot blijkt uit de ranglijst dat de ozb in Heerlen helemaal niet zo hoog is. Dat geldt daarentegen niet voor de afvalstoffenheffing. Omdat de ozb min of meer inkomensafhankelijk is, betekent dat met name mensen met lage inkomens het gelag betalen en welvarende mensen juist beter af zijn.

Hier vind je het gehele (niet ingekorte) opiniestuk (in het LD is de ingekorte versie gepubliceerd):

Lokale woonlasten: omlaag en eerlijker verdelen

Heerlen prijkt volgens een onderzoek bovenaan het lijstje van lokale woonlasten. Gn goede zaak, vindt de SP. Maar met indianenverhalen over lokale woonlasten schiet niemand wat op. De VVD betoogt dat de methode op de schop moet. Hieronder de keuze van de SP: beheers de kosten en kies vr solidariteit.

Eerst de VVD-oplossing: de kwijtschelding van afvalstoffenheffing voor mensen met minimale inkomens moet niet langer in het tarief voor de rest van de stad zitten. Dat verlaagt het tarief. Om een aantal redenen is die opvatting merkwaardig.

Allereerst getuigt deze opvatting van een draai van 180 graden. Al in 2004 stemde de gemeenteraad, inclusief de VVD-fractie, in met het huidige systeem dat de kwijtscheldingskosten in het tarief verwerkt worden. Tot die tijd werden de kwijtscheldingskosten gedragen via de Onroerende Zaakbelasting (OZB), wat inderdaad een rechtvaardiger stelsel was. Rijke mensen betaalden zo immers meer dan mensen met een klein inkomen net boven de kwijtscheldingsgrens. De OZB werd echter door het Rijk (op voorstel van de VVD!) grotendeels afgeschaft. De keuze voor het bestaande systeem van kostendekkendheid, dus inclusief de kwijtscheldingslasten, werd door de VVD ook in het coalitieakkoord van april 2006 nog eens bevestigd. In december 2006 stemde de hele Raad, inclusief de VVD, voor deze uitgangspunten en voor de nu geldende tarieven.

Het VVD-voorstel om de kwijtscheldingskosten uit de afvalstoffenheffing te halen verlaagt de kosten niet. Het betekent alleen maar een verschuiving van de kosten naar andere belastingen ofwel een gat in de begroting. Ook het VVD-voorstel om kwijtschelding niet vooraf maar achteraf toe te passen verlaagt de kosten niet. Integendeel: het veroorzaakt extra bureaucratie en dus extra kosten.

Wat de SP betreft zijn er een aantal oplossingen:

1) Terugdringen van de kosten voor afvalverwerking. Het overgrote deel van de woonlasten zit hierin. Dat is dus de kern van het probleem. Bij VVD-wethouder Jos Offermans, die hiervoor verantwoordelijk is en ook in het Dagelijks Bestuur van afvalverwerker RD4 zit, ligt de eerste verantwoordelijkheid dit op te lossen. Overigens zit er wel perspectief in. Vanaf 2009 zal het verwerkingstarief van Essent fors dalen. Maar aan de interne kosten en stille reserves van RD4 valt zeker nog veel eer te behalen.

2) Terugdringen van het armoede-probleem in Heerlen. Immers door dit armoede-probleem kunnen veel mensen de gemeentelijke belastingen niet betalen, en moet er zoveel kwijtschelding verleend worden. De verwachting is dat de succesvolle vermindering van het aantal bijstandsgerechtigden zeker tot minder kwijtscheldingskosten zal leiden.

3) Een eerlijker tariefstelsel voor de afvalstoffenheffing. Nu zijn de tarieven voor iedereen, arm of rijk, gelijk. Dat heeft als moeilijk te verteren gevolg dat wie net geen kwijtschelding krijgt, maar even goed niet veel te missen heeft, meteen de volle mep moet betalen. De SP is daarom voorstander van een stelsel waarbij bij een gelijke totaalopbrengst het tarief hoger of lager wordt naar gelang de taxatiewaarde van de woning.

Tot slot blijkt uit de ranglijst waar Heerlen zo ongunstig in staat dat Heerlen helemaal niet zo duur is bij de OZB, en juist wel heel duur bij de afvalstoffenheffing. Omdat die OZB min of meer inkomensafhankelijk is, en de afvalstoffenheffing voor iedereen, arm of rijk, even hoog, betekent deze ranglijst dat met name de mensen met de lage inkomens in Heerlen het gelag betalen, en welvarende mensen hier juist gunstig uitkomen. Voor bedrijven, die helemaal geen afvalstoffenheffing betalen maar wel OZB, is de situatie zelfs heel gunstig.

Wat de SP betreft moeten in de eerste plaats de kosten omlaag en er ten tweede een eerlijker tariefsysteem met lastenverdeling naar draagkracht komen. Afvalstoffenheffing gekoppeld aan het OZB tarief zou daarvoor een goede methode zijn.