Heerlen

Zaterdag 24 juli, Limburgs Dagblad, de Horizon-bijlage. Pagina E9: een uitvoerige weergave van de nieuwste integriteitsaffaire in Echt-Susterenmet wederom een CDA-bestuurder in de hoofdrol. Eerder kreeg Echt-Susteren- door de krant inmiddels tot het Texas van het Zuiden bekroond- landelijke bekendheid door de zogeheten Sinterklaas-affaire. Op pagina E10 geeft- geheeeeel toevallig-CDA-Kamerlid Ger Koopmans zichzelf bloot. En als Ger Koopmans zichzelf lanceert, dan betekent dat doorgaans dat er vuil CDA-werk moet worden opgeknapt. Ook deze keer treedt Koopmans op als het kanon dat zichzelf afschiet om de aandacht af te leiden van de problemen in de CDA-gelederen. Als de sherrif die driftig om zich heen schiet als iemand naar zijn 'Texas' wijst.

Dat rond het CDA nog steeds de allesdoordringende geur van vriendjespolitiek hangt, is met de nieuwste affaire duidelijk, maar volgens Koopmans geen oorzaak van het enorme verlies van de partij in Limburg. Nee, nee, het ligt volgens Koopmans aan de 3 B's: bureaucratie, buitenlanders en Balkenende. In gewone mensentaal: mensen hollen wel weg van het CDA vanwege de bureaucratie, maar niet vanwege de rotte bestuurscultuur. Een cultuur met een haast oneindige schijn van belangenverstrengeling.

Weinig verrassend, wordt uitgerekend een strikte toepassing van de term schijn van belangenverstrengeling door Koopmans ter discussie gesteld. De term wordt door Koopmans zelfs tot een onhoudbare utopische moraal gerelativeerd.

"Engelen en heiligen vind je niet in de samenleving, dus ook niet in de politiek. Ik ben tegen elke vorm van corruptie. Maar ook tegen de manier waarop in Nederland en in de Limburgse kranten wordt gesuggereerd dat het in deze provincie erger is dan elders. Een schijn van belangenverstrengeling is nooit te vermijden."
CDA-Tweede Kamerlid Ger Koopmans in het LD

Koopmans' poging om de CDA-affaires (ook de toekomstige) te relativeren, is doorzichtig. Koopmans zegt enerzijds tegen corruptie te zijn (de eerste politicus die stelt voor corruptie te zijn, moet nog geboren worden), maar anderzijds dat de schijn van niet te vermijden is. En precies die bewuste woordkeuze toont de verwaarloosbare drang tot zuivering en verandering. Er zit weliswaar een wereld tussen corruptie en de schijn van belangenverstrengeling, maar wanneer je het vermijden van diezelfde schijn van belangenverstrengeling wegzet als een onhoudbare moraal, dan begeef je je op een hellend vlak. Want als je het toch niet kunt vermijden, hoef je er ook niets aan te doen om het te vermijden. Dan geef je elke bestuurder-met-een-sterke-neiging-tot-enige-schijn een excuus in handen om vooral en alleen zelf te bepalen hoe hoog de lat van integriteit ligt. Gratis eten en drinken geen probleem voor de een, gratis reisjes geen probleem voor de ander. Het is de bijl aan de wortel van betrouwbaar bestuur. Het had Koopman's vierde B moeten zijn van oorzaken waarom mensen zich afwenden van het CDA: een gebrek aan een Betrouwbare uitstraling.

Zolang in de vele CDA-affaires de term belangenverstrengeling zo vaak terugkomt en de Limburgse sherrif van de partij vooral afleidingskanonnen afschiet, heeft het CDA de schijn tegen. Bij het streven naar een wezenlijke verandering van de bestuurscultuur. En bij de algemene biecht dat het algemeen belang van een gezonde politieke cultuur toch echt boven het partijbelang gesteld wordt. Is er dan helemaal geen sprankje hoop? Jawel! Zoals zo vaak komt het goede uit Heerlen. Lang voordat Ger Koopmans het lontje van zijn afleidingskanon ontstak, stelde nota bene het Heerlense CDA vragen over Rabo-gate oftewel de VIP-kaarten-kwestie. CDA-fractievoorzitter Charles Claessens sprak zijn verbazing uit over het aanbod van de gratis VIP-kaarten en wil een naming&shaming-lijst van politici die gebruik maken van de kaarten. Hij spreekt over integriteit, en de gedragscode voor raadsleden en daarme bovenal over: de schijn van....

Als Ger Koopmans dat maar niet hoort....