Heerlen

Recent onderzoek van de Universiteit Maastricht laat schokkende cijfers zien over laaggeletterdheid in Heerlen de regio Parkstad. In onze stad is 1 op de 6 laaggeletterd, wat neerkomt op een lees- en schrijfvaardigheid onder basisschoolniveau. Onder 65-plussers is het percentage zelfs 21%.

Sinds 2006 investeert de gemeente sterk in het terugdringen van laaggeletterdheid. Desondanks is de laaggeletterdheid gestegen. Onderzoekers vermoeden dat de onderzoeksresultaten nu scherper zijn door een betrouwbaardere onderzoeksmethode.

De SP wil een brede analyse en plan van aanpak. Niet alleen voor wat betreft effectieve inzet om laaggeletterdheid terug te dringen, maar ook voor wat betreft actieve armoedebestrijding, effectieve communicatie en het voorkomen van isolement van een grote groep Heerlenaren.

Daarom stelt de SP hierover vragen en wil dit onderwerp na een reactie door het college, agenderen in één van de eerstvolgende raadsinformatiebijeenkomsten.

1. Wat is de oorzaak van de bovengemiddelde laaggeletterdheid in onze stad?
2. Wat is uw analyse voor de stijging van de laaggeletterdheid in onze regio en stad? Zijn er aantoonbare oorzaken voor de stijging?
3. Bent u bereid de inzet (sinds 2006) om laaggeletterdheid terug te dringen te analyseren en met aanbevelingen te komen? Zo ja, wanneer kunnen we uw analyse en aanbevelingen of voorstellen verwachten?
4. Hoe luidt uw analyse voor wat betreft de specifieke buurten?
5. Deelt u de opvatting dat er een verband bestaat tussen laaggeletterdheid en armoede? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
6. Wat betekent dit voor alle- sowieso al best ingewikkelde formulieren en communicatie- op het vlak van armoede- en minimaregelingen?
7. Deelt u de opvatting dat er een verband bestaat tussen laaggeletterdheid en isolement? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
8. Deelt u de opvatting dat laaggeletterdheid niet met een oproep of anderszins passieve houding bestreden kan worden en dat de factor 'schaamte' een zeer grote rol speelt? Zo ja, wat betekent dat in de praktijk?
9. Wat betekent deze kennis voor de houding en inzet van de gemeente op het vlak van armoedebestrijding, communicatie, leefbaarheid en voorkomen van isolement?
10. Deelt u het risico van chronische laaggeletterdheid (kinderen van laaggeletterde mensen die minder gestimuleerd worden te lezen en schrijven dan andere kinderen)? Zo ja, hoe zien de cijfers er voor de jongere generaties eruit? Hoe wordt chronische laaggeletterdheid voorkomen?
11. Deelt u de opvatting dat de trend om steeds meer gemeentelijke dienstverlening digitaal af te handelen indruist tegen de behoefte van veel mensen (zoals laaggeletterden) voor menselijk contact? Zo ja, wat betekent dat voor de praktijk? Zo nee, waarom niet?
12. De SP 'klopclub' merkt bij onze wekelijkse huis-aan-huis-bezoeken met grote regelmaat dat mensen niet goed kunnen lezen en schrijven. Juist het menselijk contact-aan de voordeur- is dan van groot belang. Hoe ziet de actieve (naar mensen toe gaan) gemeente-praktijk eruit? Sturen wij onze ambtenaren actief naar de buurten waarvan we weten dat er veel laaggeletterden wonen (die bijvoorbeeld recht hebben op armoederegelingen)? Zo ja, hoe ziet dat eruit en hoe vaak? Zo nee, waarom niet?
13. Is het College bekend met onderzoek waaruit blijkt dat het communicatieniveau van overheden sowieso versimpeld moet worden omdat ook hooggeletterden het fijner vinden om op een lager niveau te lezen? Zo nee, bent u bereid tot verdieping? Zo ja, hoe houdt u daarmee rekening?
14. Is het College bereid om de hele communicatie van de gemeente (website, dienstverlening, van passief naar actief/mensen toe) tegen het licht te houden? Zo nee, waarom niet?