Heerlen

De zojuist voorgedragen 1e termijn van de SP tijdens de Algemene Beschouwingen 2007:

Algemene Beschouwingen Voorjaarsnota- Kadernota Stadsvisie- Bijdrage SP
De afgelopen 2,5e week heb ik mij, zoals u weet, onder andere kunnen bekwamen in de kunst van het meten, wegen en voeden. Vandaag en morgen mogen we hier in deze raadszaal ook meten, wegen en voeden, en wel als het gaat om politieke keuzes. Niet alleen de algemene beschouwingen, maar ook de voorjaarsnota, de kadernota, de stadsvisie en de financile verslagleggingen worden beoordeeld. Vinden we dat onze stad op koers ligt? Voert het stadsbestuur goed beleid of moet het anders? En waar dan? De gemeenteraad voedt het College van B&W met haar algemene oordeel en initiatief. Mijn grote geluk vandaag en morgen: ik hoef hopelijk niemand in deze raadszaal tussen het meten, wegen en voeden door een schone luier te geven.
In de bijdrage van de algemene beschouwingen van 2006 sprak de SP-fractie over 4 hoofdthemas. Investeren in mensen, solidariteit, keuzes maken en toekomstperspectief. De SP-fractie neemt deze themas graag weer als meetlat voor de voorjaarsnota, de kadernota, jaarrekening en jaarverslag, de stadsvisie n de Algemene Beschouwingen.

Investeren in mensen
Er is in 2006 een duidelijk begin gemaakt met investeren in mensen door het schrappen van de bezuinigingen op welzijnswerk en armoedebeleid, maar dat was niet alles. Heerlen zette namelijk een aantal belangrijke extra stappen. Er wordt bijvoorbeeld genvesteerd in diverse buurten en jeugdbeleid geldt als belangrijke hoofdzaak. Gezien de aard en de omvang van de problematiek in onze stad is het zelden genoeg. In het gemeentelijk werkgelegenheidsbeleid wordt gekozen om scholing boven werk te laten gaan voor degenen die nog geschoold kunnen worden. Daarover kan de SP alleen maar tevreden zijn.
Investeren in mensen betekent ook investeren in hun mobiliteit. Momenteel voert Parkstad op aandringen van Heerlen (herinnert u zich de motie van vorig jaar nog die de aanzet gaf?) een proef met gratis Openbaar Vervoer voor 65-plussers uit. Dat is een goede eerste stap. De SP is bovendien blij met de aanvullende proef voor gehandicapte ouderen. De SP hoopt dat de tweede stap n de proef snel gezet kan worden. Voor de duidelijkheid: bent u bereid die tweede stap te zetten indien blijkt dat de proef met gratis OV voor 65plus slaagt?

Solidariteit
Over het terugdraaien van de harteloze bezuinigingen op armoedebeleid heb ik in het verleden al genoeg gezegd. Het bleek echter geen nmalige daad, dit college bekent kleur. Er wordt immers veel meer gedaan. Van een glijdende schaal voor mensen net boven de minimumgrens tot enkele extras voor ouderen en chronisch zieken. Van het in de handen nemen van de touwtjes bij de schuldhulpverlening tot het actief tegengaan van ondergebruik van voorzieningen. Heerlen probeert nu goed te maken wat jarenlang landelijk en lokaal beleid heeft doen ontstaan. De SP is erg ingenomen met het sociale gezicht van de stad.
Keuzes maken
Jongeren verdienen de aandacht!
Als ik denk aan groei van de stad en de keuzes die daarvoor gemaakt dienen te worden, schiet jeugdbeleid mij als jongeling direct te binnen. Het kiezen voor jongeren is geen eenmalige keuze. Heerlen timmert nu aan de weg. Van schakelklassen om taalachterstanden weg te werken tot de BOS-projecten als goede voorbeelden. Ook het betrekken van jonge mensen bij de stad en diens keuzes is van groot belang. Wij zijn daarom blij dat het initiatiefvoorstel voor jongerenparticipatie om jongeren meer te betrekken bij deze stad de steun heeft gekregen van deze raad. Als we immers willen dat jongeren meedoen, zullen we het maken van keuzes en het nemen van initiatief moeten stimuleren.Heerlen kent nog steeds veel schoolverlaters die zonder startkwalificatie op zak moeilijkheden op de arbeidsmarkt tegemoet gaan. De inrichting van een speciaal Jongerenloket op het Werkplein en de Jongerenbanenmarkt die samen met jongeren opgezet werd, zijn belangrijke verbeteringen. In Meezenbroek vindt een interessant experiment plaats door 144 Voortijdig Schoolverlaters in die buurt op te zoeken met hulp van het jongerenwerk en te bezien of zij, waar nodig, met extra hulp weer een plek kunnen vinden in school of op de arbeidsmarkt. Goede voorbeelden die voortgezet en indien mogelijk verbreed moeten worden als het aan de SP ligt, want zoals gezegd: kiezen voor jongeren is geen nmalige keuze. Op een ander vlak hebben jeugdigen tegenwoordig een probleem. Lichamelijk beweging is niet altijd een vanzelfsprekendheid, met overgewicht en lichamelijke problemen als gevolg. Ook hier kunnen de BOS-projecten als goede preventieve voorbeeld aangehaald worden. De coalitiepartijen hebben bovendien vorig jaar een motie ingediend met betrekking tot de eventuele herinvoering van het schoolzwemmen. Door middel van schoolzwemmen kunnen immers groepen jongeren bereikt worden die zelf niet het initiatief tot lichamelijke beweging nemen of kunnen nemen. Tot dusverre is niet duidelijk of schoolzwemmen toekomst in onze stad krijgt. Kan het College helderheid verschaffen? Concreet: is het College van plan schoolzwemmen te herinvoeren? Op het culturele vlak is er in Heerlen van alles gaande. De Nieuwe Nor is een absolute verrijking voor de popcultuur van de stad. Jonge mensen komen vanuit Sittard en Maastricht naar Heerlen. Bij popcultuur hoort oefenruimte. Een plek waar jonge mensen hun passie kunnen uitoefenen. Oefenruimtes gelden als absolute voorwaarde voor een levendige popcultuur. NOX verkeert nog altijd in onzekerheid. Daadkracht en helderheid lijken te worden gemist bij de definitieve keuze voor een NOX-locatie. Wil Wijnen-Leers niet, jammer dan: er zijn nog andere mogelijkheden. De gemeente dient de touwtjes in handen te hebben, niet een derde-partij! Hoe zit het met de alternatieven? De Koumen? Het oude kegelpaleis in het centrum? Het corneliushuis in Heerlerheide? Vorig jaar vond de raad al in de volle breedte dat er snel duidelijkheid moet komen over NOX. Die boodschap wil de SP bij deze nogmaals krachtig herhalen. Heerlen heeft een jeugdige uitstraling maar een imponerende geschiedenis. Levendigheid en sfeer zitten niet alleen in jeugdigheid maar ook in het vertellen en uitdragen van het verleden. Wat de SP betreft moeten de Thermen en Rijkheyt niet aan hun lot overgelaten worden. Hoe denkt het College om te gaan met beide instellingen in de komende jaren?
En voorzitter: hoe staat het met het Mijnmuseum in onze stad? U heeft recentelijk mogen zien welke kracht en energie het mijnverleden losmaakt in onze streek tijdens de AZL-poen is koempelspensioen-actie. Het mijnverleden leeft nog altijd. Hoe houden we dat in stand? M.a.w.: wat heeft de gemeente gedaan en wat zal zij doen om het Mijnmuseum eindelijk van de grond te krijgen?Buurten
Onze buurten verdienen zeer terecht de aandacht van dit College. Het College investeert in buurtvoorzieningen. Molenberg krijgt eindelijk een echt gemeenschapshuis. Ook in Mariagewanden komt een Brede school. De Dem staat op de nominatie. Deze voorzieningen betekenen een versterking van het basisonderwijs en een versterking van de sociale samenhang in de buurt. Brede scholen kunnen het sociale hart van de buurt worden. Verder is de aandacht voor jongerenaccomodatie Vrieheide een goed uitgangspunt. Belangrijk voor de jongeren n belangrijk voor de buurt! Ook is de wens van de raad om te komen tot een Multifunctionele Accommodatie in Bekkerveld gehonoreerd. De SP zou het liefst in elk stadsdeel een sterk sociaal hart wensen. Niet alles tegelijk is echter mogelijk. De eerste stappen zijn positief. Naast voldoende voorzieningen moeten de buurten er ook goed bij liggen. Vorig jaar hebben we gewezen op het groenonderhoud. Deze keer vragen wij het College naar het afvaltoerisme in de buurten. Is het College bekend met de afvalproblematiek (bij afvalverzamelpunten) in een aantal buurten (bijv. Molenberg en Zeswegen) en wat wordt hieraan gedaan?Bij schone buurten denkt onze fractie direct aan n van die geweldige initiatieven in onze stad. Schoon GMS heeft zijn absolute waarde getoond. De inzet en de dagstructuur die met Schoon GMS bereikt wordt, is goed voor de betrokkenen en de Heerlense samenleving. Tegelijkertijd weten we dat de woningcorporaties erg terughoudend zijn met het verstrekken van opdrachten. Hierdoor blijft het toekomstperspectief van Schoon GMS onzeker. De SP acht een motie hier op zijn plaats. MOTIE Schoon GMSStadscentrum
Als het gaat om ons stadscentrum sprak het College de ambitie uit dat sfeervoller te maken. Mr groen en mr bankjes bijvoorbeeld. De tussenbalans luidt dat de pleinen inmiddels bijna gereed zijn. Het beeldkwaliteitsplan is een goede eerste stap in het proces naar meer structuur van de uitstraling van het stadscentrum. Niet langer hap-snap-beleid maar werken aan de hand van een visie.De SP-fractie constateert dat de uitstraling van het Heerlense centrum prettiger wordt. Toch is de missie met betrekking tot het stadscentrum nog lang niet voltooid. Groene vertoefplekken zijn nog schaars. Behalve op de terrassen kunnen bezoekers van het Heerlense centrum vrijwel nergens op een bankje of zitplek genieten. Ook kent Heerlen-centrum geen enkele fontein of waterplek. Bijzonder intieme plekken zijn daarmee schaars. Wat de SP-fractie betreft liggen hier kansen bij de invulling van het Schouwburgplein, het plein voor het gemeentehuis (waarvan de uitstraling nog gericht is op die van het oude Pancratiusplein) en het winkelgebied. Vergroening en creativiteit zijn daarbij wat de SP betreft sleutelwoorden. Van bloemenperkjes tot een grasveldje, van een fontein tot een zitplek. Het zit m in de details. Wat doet het College aan deze sfeerbepalende details?
Dat geldt ook zeker voor de invulling van leegstaande panden. Natuurlijk beseft de SP dat de gemeente hier slechts een stimulerende rol kan spelen en de eigenaren het uiteindelijk zelf moeten doen. Toch zit er nog weinig schot in het op een creatieve wijze opvullen van leegstaande panden. Welke stappen heeft het College ondernomen om cultuurproducenten en eigenaren met elkaar om tafel te krijgen? Het ontbeert ons stadscentrum verder nog aan meer publiekstrekkers. Voorzieningen die mensen het stadscentrum in trekken en die niet alleen in het weekend voor levendigheid zorgen. Eerder opperden wij een Skatehal in het centrum of het door onze fractie vurig gewenste centrumbad. De SP beseft dat niet voor alle wensen geld is. Toch zou er ook gekeken kunnen worden naar externe financiering van een centrumbad, bijvoorbeeld in combinatie met de ontwikkelingen rondom het Maankwartier. Is het college bereid deze optie te onderzoeken?
Voorzitter, mocht ons stadscentrum in de komende tijd drukker en levendiger worden, hebben we wel een fiets-probleem. Want: hoe zit het nu met de fietsenstalling in het centrum?Het probleem van het Heerlense stadscentrum was dat jarenlang niet duidelijk was wie aan het roer stond bij de diverse projecten. Het gemeentebestuur droeg in het verleden te weinig zorg voor afstemming en regie. Vorig jaar noemde ik nog dat bij het fysiek ontwikkelen van de binnenstad vooral de projectontwikkelaars de gemeentelijke plannen domineerden. Het resultaat: een stadscentrum met te veel niet op elkaar afgestemde plannen op 1 hoop. Nu lijkt het tij langzaam te keren. De eerste resultaten zijn bijvoorbeeld het beeldkwaliteitsplan en de aanpak van de Morenhoek. Maar we zijn er natuurlijk nog niet. De SP hoopt dat de komende jaren duidelijk wordt dat de stad echt weer aan het roer staat bij de projecten. Voorzitter, dan nog een voorziening die een raakvlak heeft met de veiligheid in buurten en centrum en die in de vergetelheid geraakt is. En eigenlijk is dat als positief te beschouwen. De tippelzone, want daarover heb ik het, is in elk geval geen kwestie meer. Dat noopt ons tot de volgende vraag: heeft Heerlen de tippelzone als onoverkomelijke doch in essentie vrouwonterende voorziening nog wel nodig? Kunnen we de overgebleven gebruikers van de voorziening niet op een andere wijze helpen?

Meer toekomst voor de stad
Heerlen heeft in de afgelopen 17 maanden enkele forse stappen gezet met betrekking tot de toekomst. Hoewel onze economische structuur nog erg broos is, en de lokale overheid beperkte invloed heeft op diezelfde economische structuur, deed Heerlen goede zaken met behoud van Arcus en het CBS. Ook kiest Heerlen voor Nieuwe Energie, Solland Solar verdrievoudigt haar capaciteit op Avantis. De daling van het aantal bijstandsgerechtigden met 10% laat eveneens zien dat Heerlen in de lift zit. Scheuten had het succesrijtje knnen vergroten. De forse inspanningen van het College mochten helaas niet baten. En dat is erg jammer. Kan het College aangeven f en zoja welke extra inspanningen verricht worden om het thema Nieuwe Energie vast te houden, ndanks het afhaken van Scheuten? Tegelijkertijd maken wij ons zorgen om potentile inkrimping bij de rijksoverheid en de werkgelegenheidsgevolgen voor rijksorganisaties als CBS, UWV en de Belastingdienst in onze stad. Over nieuwe energie gesproken: het Mijnwaterproject loopt nog steeds en lijkt een succes te kunnen worden. Een stad die zich profileert met Nieuwe Energie moet natuurlijk zelf actief aan de slag met diezelfde Nieuwe Energie, de kadernota noemt dat voorbeeldgedrag. Wat de SP betreft zijn er kansen bij de ontwikkeling van woonprojecten n duurzaamheid binnen de eigen organisatie. Zo zouden er afspraken met woningbouwcorporaties gemaakt kunnen worden over duurzaamheid bij nieuwe en bestaande woningen. Het Mijnwaterproject kan daarvan een goed voorbeeld worden. Actieve stimulering van zonne-energie zou dat ook kunnen zijn. Kan het College aangeven welke inspanningen zij verricht om met partijen afspraken te maken over duurzaamheid? En welke inspanningen zij in de eigen organisatie verricht? Voelt het college iets voor de millenniumdoelstellingen van de VNG? Zoja, hoe kan Heerlen aanhaken? (MOTIE)Toekomst voor onze stad, zit m ook in aangepaste arbeidsplaatsen voor mensen die een steun in de rug nodig hebben. In onze regio is het grootste SW-bedrijf van het land gevestigd. Een grote groep mensen is afhankelijk van de mate waarin voorzien wordt in passend werk en de wijze waarop met hen wordt omgegaan. We hebben reeds op een eerder tijdstip onze zorgen geuit over de lange wachtlijsten en de enorme klachten over de arbeidsomstandigheden. Met name van medewerkers bij Licom-ABB ontvangen wij vele alarmsignalen. Recentelijk bleek bovendien dat de financile cijfers van Licom niet goed waren. Deelt het College onze zorgen?
De gemeente is en blijft verantwoordelijk voor de uitvoering van de WSW. Hoe zorgt dit College ervoor dat de wachtlijsten weg worden gewerkt? Bent u bekend met de ontevredenheid van SWers over hun werkomstandigheden en het plaatsingsbeleid? Bij toekomst hoort ook het financile plaatje van de stad. De SP-fractie merkt op dat Heerlen n van die gemeenten is die te kampen heeft met vreemde rijksfinanciering. Op belangrijke gebieden krijgt Heerlen simpelweg te weinig structureel geld. Tegelijkertijd zijn er allerlei potjes bij de rijksoverheid die leeggehaald kunnen worden, vaak gericht op tijdelijke projecten. Het is momenteel nog de vraag hoe de nieuwe landelijke regering het geld verdeelt. Natuurlijk heeft de gemeente uiteindelijk zelf haar verantwoordelijkheid. De SP-fractie eist van het College dat het structurele tekort vr de begrotingsdebatten in oktober weggewerkt is. Heerlen hoeft wat de SP betreft niet op te potten. Maar: een sluitend huishoudboekje is een kernvoorwaarde. Kan het College aangeven hoe dat sluitende huishoudboekje gerealiseerd zal worden?
(Motie)Wat betreft de financile administratie en huishouding sluit de SP zich aan bij de kritiek van de Rekeningencommissie op de administratie en bedrijfsvoering van de gemeente. Verslaglegging komt de raad te laat toe en is onduidelijk. Een aantal organisatorische onderzoeken en metingen is niet uitgevoerd en de accountant spreekt zelfs over een organisatie die niet in control is. Wij willen daarom van het College weten welke oplossing zij hiervoor ziet.

Stadsvisie
Voorzitter, het woord toekomst heb ik nu al enkele malen gebruikt. Bij toekomst hoort wat de SP betreft visie. Een stad die serieus nadenkt over haar toekomst doet er goed aan een rode draad uit te gooien. De stadsvisie kan als zodanig beschouwd worden. Een meetlat voor de lange termijn waar keuzes langs kunnen worden afgezet. De Heerlense stadsvisie kent een goede en heldere weergave van het verleden van de stad en diens inwoners. Ook de maatschappelijke ontwikkelingen komen op een goede wijze aan bod. Belangrijke fundamenten! Heerlen kent immers een onstuimig verleden. Het Heerlense verleden schetst de achtergrond van de sociaal-economische problemen van de stad en de sterke samenhang in de buurten. Het historische uitgangspunt is een goede basis voor het signaleren van de kracht en de zwakte van de stad. Antwoorden op lange-termijnvragen kunnen immers beter geformuleerd worden als de kracht en zwakte van de stad duidelijk zijn.Kansen en kracht
De kansen en kracht van de stad komen nadrukkelijk in beeld in deze stadsvisie en dat is een goede zaak. Van het koesteren van gemeenschapszin in buurten tot versterking van de binnenstad. Van de groene woon- en werkmilieus tot een levendig cultureel aanbod. Van het erkennen en benutten van de vergrijzing tot de jeugdige uitstraling. Heerlen kent vele kansen en een bijzonder potentieel. Sociale stadToch ontbeert de stadsvisie volgens de SP-fractie een essentieel speerpunt. De sociaal-economische structuur komt in deze stadsvisie te fragmentarisch tot uitdrukking. Uitgaan van de eigen kracht kan een aantal bedreigingen en zwakten weghalen, maar vult niet alle gaten op. Het versterken van de sociale structuur vraagt om een duurzame aanpak. Heerlen als sociale stad komt op verschillende plekken in deze stadsvisie, min of meer op verdekte wijze, aan bod. Een stad met het onstuimige verleden en de sociaal-economische problematiek van Heerlen verdient een expliciete vermelding van de richting die gekozen wordt om de problemen op te lossen. Met andere woorden: de eigen kracht als uitgangspunt kan een aantal bedreigingen en zwakten weghalen, maar duurzaam investeren in de problemen moet een hoofdrichting zijn. Heerlen, sociale stad, moet volgens de SP niet tussen de regels vermeld worden, maar in een aparte paragraaf.
(Amendement Stadsvisie) Voorzitter, aan het slot van onze eerste termijn, het volgende:

Heerlen is geen stad van dromerigheid. Van oudsher is Heerlen een stad van keiharde werkers, kritisch op zichzelf en uitblinkend in nuchterheid. Heerlen zou af en toe best wat trotser op zichzelf mogen zijn. Heel langzaam begint het cynisme in de stad, zoals we dat kennen sinds de mijnsluiting, plaats te maken voor hoop op een betere toekomst. Het is echter nog uiterst broos. Er is nog veel te doen in onze stad. In de buurten n het stadscentrum. Juist omdat er nog zoveel moet gebeuren is het moeilijk om te kiezen wat het belangrijkst is en wat zoveel mogelijk mensen in onze stad ten goede komt. Daarom vergt het ook komende jaren forse inspanningen van het college, de raad en allerlei partijen in de stad. Onze aandacht op weg naar een sterkere stad met een betere economische structuur en een duurzame inzet op versterking van de zwakke sociale structuur mag niet verslappen.
Dt zullen wij niet alleen vandaag, maar elke dag van het jaar, blijven meten, wegen en voeden!