Heerlen

Zojuist zijn de Algemene Beschouwingen in de Heerlense gemeenteraad begonnen. Hier tref je de bijdrage van de SP aan.
De SP dient in elk geval een motie voor behoud van het UWV in. De SP wil dat de Gemeenteraad aan het UWV en de landelijke politiek laat weten dat zij vindt dat het UWV in Heerlen moet blijven.

Hier de bijdrage van de SP tijdens de Algemene Beschouwingen.

Voorzitter,

Els is alleenstaande moeder met 2 kinderen en woont op de Heerlerbaan. Ze werd ziek, belandde in de WAO, maar werd daar enkele jaren later ook net zo hard weer uit gemieterd. Nu moet ze het doen met een bijstandsuitkering. Els heeft het naar haar zin in haar buurt, al wordt er 's avonds nog wel eens hard gereden, zo zegt ze. Ze is blij dat het beter gaat met Heerlen. "Dat kun je op straat zien aan kleine dingen. Heerlen is niet meer zo treurig." zegt ze. Wel maakt ze zich wel zorgen over de toekomst. "Van de bijstand kun je niet leven met 2 kids. ik wil dolgraag werken, maar met mijn ziektebeeld is werk vinden vrijwel onmogelijk."

Jenny is 28, ze werkt in de thuiszorg. "Ik lever AWBZ-zorg en die valt gelukkig nog niet onder de WMO" zegt Jenny. Ze woont in Hoensbroek en spreekt vurig over haar beroep. Jenny zegt dat Heerlen nog de minst slechte keuzes maakt, maar dat de richting waar we in dit land met de zorg op gaan, haar niet bevalt.

Ad is 46, hij en zijn vrouw wonen al hun hele leven in Heerlen. Ad en zijn vrouw werken als schoonmaker en als thuiszorger, Ad werkt fulltime en zijn vrouw halve dagen. Ze kunnen de touwtjes desondanks slechts met moeite aan elkaar knopen. De gestegen kosten voor ziekteverzekering, elektriciteit en brandstof maken het steeds lastiger. Ad is trots op zijn gezin, zijn favoriete voetbalclub, maar ook op zijn stad en zijn buurt. "Hier in de buurt gaat het veel beter, er zijn nog wat problemen met rondhangende jongeren, maar dat gaat een stuk beter." Als dringende wens geeft Ad mij mee: "Ik hoop dat het Maankwartier doorgaat, dat ziet er nu al mooi uit, dan zal de rest ook mooi zijn."

Maria is bijna 60, ze werkt parttime bij het UWV. Maria had vroeger een uitkering. Nu werkt ze alweer ruim 5 jaar bij het UWV. Daar heeft ze het erg naar haar zin. Maria stond gisteren ook op het Raadhuisplein. Haar werkgever heeft onzalige plannen uit Heerlen te vertrekken. Eventueel reizen naar Roermond is voor een parttimer als Maria zinloos.

Voorzitter, ik sprak Els, Jenny, Ad en Maria tijdens de wekelijkse buurtbezoeken die wij als SP houden. Gewoon huis-aan-huis aanbellen en met mensen in gesprek raken. Ik leer veel van Els, Ad, Jenny en Maria, meneer de voorzitter. Zij, maar ook al die andere alledaagse Heerlenaren, vertellen precies hoe Heerlen in elkaar zit. Niet door een diepzinnige these aan de voordeur of in hun woonkamer, maar door simpel te vertellen hoe hun leven eruit ziet.

Het vertrouwen maar ook de kwetsbaarheid van Els, Ad, Jenny en Maria zijn typerend voor veel alledaagse mensen in onze stad. Mensen die weer durven te zeggen trots te zijn op hun stad en hun buurt, maar die tegelijkertijd niet heel zeker over hun sociaal-economische toekomst zijn. Hun Staat van de Stad neem ik daarom graag als leidraad voor onze bijdrage.

Waar het vertrouwen in politieke keuzes en het stadsbestuur enkele jaren geleden tot een historisch dieptepunt leek te zijn gedaald, lijken veel Heerlenaren hun stad en buurt positiever te ervaren dan enkele jaren geleden. Van ondernemers tot maatschappelijk organisaties, van bewoners in de oude buurten tot nieuwe Heerlenaren. Langzamerhand krijgen meer en meer bewoners weer vertrouwen in de toekomst.

Waaruit blijkt dat? Steeds meer mensen en partijen in de regio bemoeien zich met de stad: van Vrouwen laten Heerlen glimlachen tot het Consortium Nieuwe Maan. Die laatste grijpt in en is bereid het Maankwartier risicodragend te ontwikkelen op moment dat NS de handdoek in de ring gooit. Zij hebben voldoende vertrouwen in de stad en het project. Laten we hopen dat hun vertrouwen verzilverd wordt.

Voorzitter, afgelopen vrijdag is het eerste pand voor creatieve industrie geopend in Heerlen. Akerstraat 67: het Creatief Knooppunt. Jonge ondernemers met diverse disciplines die uitdrukkelijk er voor kiezen om zich in Heerlen te vestigen.

Daarnaast kent Heerlen succesvolle projecten op gebied van cultuur met vele vrijwilligers zoals bijvoorbeeld een fantastisch Internationaal breakdance-festival als IBE. Waar komt het groeiende vertrouwen vandaan?- Ontegenzeggelijk speelt het aanpakken van de enorme drugsproblematiek een grote rol. Doordat het straatbeeld verbetert, groeit langzaam het vertrouwen. De stad heeft bewezen haar problemen serieus aan te pakken.- Daardoor is de sfeer verbeterd en is er ruimte voor nieuwe initiatieven en nieuwe investeringen
- De stad heeft bovendien een duidelijke visie ontwikkeld. Een visie waarbij met name de betrokkenheid van de bewoners een grote rol speelt. Maandagavond- tijdens het Stadsdebat- zei iemand dat het stadsbestuur meer ruimte biedt voor burgers. Velen lijken dat te beamen. Dat is een goede ontwikkeling en typeert dat Heerlenaren m?t en voor de stad langzamerhand hun ziel en zaligheid durven te geven.

Die ziel en zaligheid zien we ook terug bij de details in onze stad. Eenvoud en herkenbaarheid. Meer groen in het centrum en bij aanleg van nieuwe wegen. Meer wandelpaden door het groen. Zien dat het niet alleen in de grote dingen zit, maar ook in de details. De Geerstraat was een goed voorbeeld vorig jaar, de wegen rond het stationsgebied zijn goede actuele voorbeelden. Laten we ervoor zorgen dat de stad doorgaat met die relatief eenvoudige verbeteringen.

Verbeteringen zijn ook de stations die aangelegd zijn of worden. De Kissel bijvoorbeeld. Helaas moet ik hier echter wel constateren dat uitgerekend op de Kissel het met de details niet zo goed geregeld is. Alhoewel details: als je op een Nederlands treinstation niet eens een Nederlands treinkaartje kunt kopen en daardoor moet uitstappen of een duurder Duits kaartje moet kopen, kan dat geen detail meer genoemd worden. De SP heeft daarom ludieke grenscontroles gehouden, immers na station Heerlen-centrum lijkt Nederland ophouden te bestaan. We hebben daarover de Minister een brief geschreven. Zou het niet eens tijd worden dat het College de Minister laat weten dat deze belachelijke situatie zo spoedig mogelijk opgelost moet worden en niet nog eens maanden op zich kan laten wachten?

Voorzitter,

Om maar een beetje in de treintermen te blijven. De locomotief Heerlen lijkt langzaam maar zeker op gang te komen.
Heerlen bruist wordt er gezegd. Heerlen zit in een culturele lente wordt er geschreven. En voorzitter, ik denk dat dat wel eens zou kunnen kloppen. Je ziet het aan de activiteiten die her en der in onze stad plaatsvinden. Van de nieuwe Nor tot het Pancratiusplein, van Nox tot de schouwburg. Van Hiphop-hoofdstad tot de Glimlachende beelden en ga zo maar door. Van de 17 officiele evenementen in Limburg vinden er maar liefst 5 in Heerlen plaats!
Culturele activiteit als maatstaf voor de glimlach die af en toe op het Heerlense gezicht te zien is. Treurigheid is ingeruild voor fleurigheid, zo lijkt het.
Dat geeft een goed gevoel. Ook de keuze om cultuur verder te stimuleren geeft dat goede gevoel. Dat betekent niet dat de SP niet kritisch zal kijken naar elk onderdeel van de nieuwe Culturele agenda. De SP vindt zelfs dat de 6 ton extra die jaarlijks in cultuur gestoken wordt, in zijn geheel beoordeeld zou moeten worden. Dat komt echte prioritering ten goede.
Daarnaast zijn we bezorgd over de enorme hoop extra geld die elk jaar naar de grote culturele paleizen gaat. Vindt het College het niet tijd om eens een integraal debat te voeren over bijvoorbeeld de toekomst van het Glaspaleis en het Patronaat?

Voorzitter, nu we het toch over de markante gebouwen hebben. We kennen er natuurlijk nog zo 1: het Royal-theater met haar enorme geschiedenis en uitstraling voor de stad. Laten we de Royal verpieteren of kiezen we voor behoud van Heerlens en Nederlands oudste bioscoop-gebouw?
Wat zijn de ontwikkelingen? Hoe zijn de onderhandelingen? Als we voor behoud kiezen, waar halen we dan de financien vandaan en wat gaan we met de Royal doen? Tijdens het Stadsdebat werd al gekscherend geopperd de stoelen eruit te halen er Mijnwater in te pompen en de zwembandjes klaar te hangen. Gekscherend inderdaad.
Maar serieus, u begrijpt het: meer mensen zijn erg benieuwd naar de toekomst van de Royal.

Sociale keuzes
Er is waardering voor de sociale keuzes die gemaakt worden. Zoals:
- De persoonlijke benadering die een belangrijke oorzaak is van de enorme daling van de jeugdwerkeloosheid en het aantal vroegtijdig schoolverlaters;
- Het leiderschap van de gemeente bij de schuldhulpverlening die de enorme schuldenproblematiek nodig heeft.
- De actieve houding van de gemeente bij armoedebestrijding. De allerarmste Heerlenaren die recht hebben op een voorziening maar die niet gebruiken. Omdat ze het niet weten of om andere redenen. Heerlen zit er nu achteraan.
- En de kwaliteitseisen bij toepassing van een slechte landelijke wet als de WMO.
Of anders gezegd: een gewoon contract als thuiszorger in plaats van een alfa-hulpconstructie. Dat zou eigenlijk landelijk vastgelegd moeten worden. Goed dat Heerlen er zelf al voor kiest.

Heerlen als sociale stad. Heerlenaren kennen allemaal wel iemand die het moeilijk heeft. In Heerlen kun je niet aan komen zetten met lokale bezuinigingen op de allerarmsten of op degenen die goede zorg nodig hebben. Dat lijken inmiddels ook degenen te weten die enkele jaren geleden nog dergelijke plannen hadden.

Werkgelegenheid
Meer mensen zijn aan de slag in Heerlen. Het aantal banen in Heerlen groeit en dat is verheugend. Het CBS en Arcus blijven, Solland breidt uit, en ook op Avantis lijken langzamerhand meer bedrijven zich te vestigen. Waar in andere gemeenten het aantal banen daalt, kent Heerlen gelukkig groei. Dat is bijzonder en moeten we proberen vast te houden. Naast algemene economische wetten die een belangrijke rol spelen, doet Heerlen het als vestigingslocatie blijkbaar beter dan voorheen.
Toch blijft de situatie van onze stad kwetsbaar. Heerlen en veel Heerlenaren klimmen uit het dal, maar tijdens die klim kunnen er rotsblokken los schieten.
Een van die rotsblokken is een werkgever als het UWV in onze stad. Gisteren stonden zo'n 500 mensen op het Raadhuisplein. Werknemers van het UWV en hun sympathisanten. Ze knokken voor hun banen en voor behoud van het UWV in Heerlen. Een strijd die de SP van harte ondersteund.

Het UWV moet wat de UWVers en de SP betreft in Heerlen blijven. MOTIE (RAAD roept het UWV de vestiging in Heerlen te behouden, uitspraak Raad sturen naar Kabinet, UWV, vakbonden en Kamercommissie Sociale Zaken). Behoud van het UWV is goed voor nu en voor de toekomst van onze stad.

Een ander voorbeeld van het broze karakter, vormt de Bazaar. Een ontwikkeling waarin wij nog steeds geloven, maar die door allerlei omstandigheden toch de nodige problemen kent, zoals we allemaal weten. We hopen dat de neuzen en de Bazaar snel dezelfde kant opgaan en Heerlenaren de Bazaar in positieve zin kunnen leren kennen. Misschien kunnen wij als raadsleden ter ondersteuning eens een morele daad stellen. Door er bijvoorbeeld eens gezamenlijk naartoe te gaan, de ondernemers een dagdeel te assisteren en de mensen uit de stad op te roepen eens te komen kijken. Eens wat anders dan discussieren in deze raad.

Toekomst en jongeren
Bij de toekomst hoort hoe onze stad aantrekkelijk is voor jongeren. Dat er wat te doen is in de stad is erg belangrijk voor jonge mensen. Gezelligheid in het centrum en in de buurten. Varierende mogelijkheden om veilig op stap te gaan of elkaar in de buurt te ontmoeten in combinatie met een bruisend cultureel aanbod. Wat dat betreft, gebeurt er van alles in Heerlen.

Naast de tastbare mogelijkheden willen jongeren ook zelf mee denken over hoe de stad en buurt eruit moet zien.
Tijdens het eerste jeugddebat van dit jaar in onze stad bleek dat jongeren graag meedoen en meedenken. De ideeen vlogen over tafel. Van het koppelen van kinderbijslag aan de prestatie van een kind tot het toegankelijk maken van de fietsenstalling voor scooters. Het kinderbijslag-idee heeft de SP-fractie niet overtuigd, maar het idee voor onze fietsenstalling willen wij graag hier neerleggen.
Voorzitter, kan het College ons laten weten of de fietsenstalling toegankelijk gemaakt kan worden voor scooters?
Voorzitter, wij verwachten veel van de nieuwe Jeugddebatten, de Jeugdprijs en alles wat daar bij hoort. We zouden ons zelfs kunnen voorstellen over te gaan tot een aparte dag van alle jongeren in onze stad om met elkaar en de politiek in debat te gaan. Jongeren aan de macht- meneer de voorzitter. Mijn fractie ziet dat wel zitten.
Verder: dat zoveel jonge Heerlenaren de weg naar werk gevonden hebben, is hoopgevend. Van hoofdstad Jeugdwerkeloosheid (7%) tot een middenmotor (3%). Jongeren die op jonge leeftijd in een neerwaartse spiraal terecht komen, hebben grote moeite daaruit te komen. Het is goed dat Heerlen succesvol bezig is op dat vlak.

Verontrustend blijven de cijfers over lichamelijke problemen als overgewicht in onze stad. Een maatschappelijk probleem. Net zoals de grens van 1.000.000 diabetes patienten die ons land binnenkort doorbreekt. Onze stad kent een relatief slechte gezondheid. Ook onder jongeren. Het is goed dat het College zo inzet op beweging. Onder andere de BOS-projecten verdienen een complimenten. Wat de SP betreft, kan echter niet snel genoeg nog meer serieuze aandacht aan het gezondheidsprobleem van onze jongeren worden geschonken. Kan het College aangeven of zo ja hoe dat zal gebeuren? Het nieuw in te voeren Schoolzwemmen zou een onderdeel kunnen zijn van een gezondere levensstijl met meer beweging voor veel van onze kinderen. Wat is de tussenstand? Wanneer gaan we echt beginnen?

Buurten en leefbaarheid
Voorzitter, de kracht van Heerlen ligt van oudsher in de buurten.
Dit College investeert veel in de buurten. En dat is goed. De lat ligt met onder andere 4 Brede scholen hoog. Ook de overige ontwikkelingen in de buurten tonen die grote ambitie. Van Molenberg tot het MAB. Van extra aandacht voor de Passart tot herstructurering van MSP.
Desondanks hebben sommige buurten hebben het erg moeilijk. De oude Passart bijvoorbeeld, maar ook Vrieheide.

De SP vindt het erg jammer dat de brede scholen Mariagewanden en de Dem nog moeten wachten op duidelijkheid over de financiering. Kan het College hierover wat meer duidelijkheid geven?

De SP-fractie sprak de afgelopen tijd veel mensen die zich op de een of andere wijze inzetten in hun buurt. Fantastische mensen die hun buurt van binnen en van buiten kennen. Zij zijn de kracht van onze buurten. We spraken echter ook minimaal net zoveel mensen die al jaren woonachtig zijn in Rennemig, Heerlerbaan, Heerlerheide of Eikenderveld, maar eigenlijk niemand kennen. Uit armoede, omdat een bezoek aan het buurthuis toch ook een colaatje kost, maar ook... tja ook gewoon omdat het zo is. Reden temeer om nog meer in te zetten op buurgericht werken en het versterken van de buurtorganisaties. Die buurtorganisaties waarvan we er een aantal zeer goede hebben in onze stad. Buurtorganisaties die niet in een vergaderzaaltje wachten totdat de mensen naar hen toekomen, maar zelf aan de voordeur te vinden zijn en die de buurtbewoners prikkelen met ideeen te komen waaraan het gemeentelijke geld voor hun buurt uitgegeven zou moeten worden. Misschien zouden we de aanpak van de goede voorbeelden moeten stimuleren. We zien immers dat persoonlijk contact vrijwel altijd en overal tot meer betrokkenheid leidt.

De gemeente moet haar verantwoordelijkheid in die buurten nemen. Extra aandacht voor jongerenwerk, maar ook voor de veiligheid zijn op zijn plaats. De gemeente zou ook woningcorporaties en bedrijven achter de broek mogen aanzitten. Ook en vooral zij hebben namelijk een levensgrote verantwoordelijkheid. Achterstallig onderhoud van jaren is in geen enkele Heerlense buurt acceptabel! Maar ook jarenlange stankoverlast, zoals bij Componenta zorgt voor veel onbegrip en irritatie
Duizenden mensen in meerdere buurten ondervinden overlast van Componenta. De SP vindt dat de gemeente het hele proces zeer kritisch dient te volgen.

De afgelopen maanden hebben we kunnen zien dat ook maatschappelijke opvang buurten bezighoudt. Domus en Exodus bijvoorbeeld. Exodus zit in de koelkast en het onderzoek moet meer duidelijkheid bieden. Mijn fractie heeft in die zaak ook absoluut nog geen conclusie getrokken. Dat is anders als we het hebben over bijvoorbeeld Domus.
Waar Heerlen jaren geleden nog grote problemen met verslaafden kende en daarmee veiligheid discussiepunt nummer 1 van deze raad was, lijkt veiligheid nu gelukkig nog slechts een onderdeel. De combinatie van maatregelen in de Openbare orde en Maatschappelijke opvang is een succesvolle.

Stad en buurten profiteren van Hartslag. Dat sommige politici alweer vergeten lijken hoe de situatie in de buurten en de stad enkele jaren geleden was, is fascinerend maar tegelijkertijd misschien wel het allergrootste compliment voor Hartslag. Wat de SP betreft, dienen we echter geen gas terug te nemen. De situatie is nu beheersbaar, maar nog lang niet opgelost. Nog steeds zitten er zo'n 30 mensen 'vast' (d.w.z. zonder echt vooruitzicht op balans en stabiliteit in hun leven) in de gemeentelijke Dag- en Nachtopvang. En nog steeds dwalen dagelijks zo'n 15 vrouwen in een negatieve spiraal- zonder echte hulp en zorg- rond op de Tippelzone. Weliswaar minder zichtbaar maar nog steeds aanwezig. Als we over 10 jaar willen kunnen zeggen dat Hartslag ook na 2008 succesvol was, moeten we ook na 2008 de politieke moed laten zien en kiezen voor Maatschappelijke Opvang in de samenleving.

Voorzitter,

In algemene zin is de Staat van de Stad positief te noemen. Er is veel vooruitgang geboekt. Iets dat ongetwijfeld niemand in de stad of deze raad zal ontkennen.

SPers houden niet zo van jubelverhalen. Zeker niet als er nog zoveel mensen zijn wiens toekomst lang niet zo zeker is als ze zouden willen. Voorzitter, onze stad kent veel van die mensen. Van de postbode tot de thuiszorger, van de buschauffeurs tot de schoonmaker, van de AOW'er zonder pensioen tot de Licommer en ga zo maar door. Gewone mensen die keihard moeten werken of keihard hebben gewerkt.

En daar mag onze stad best trots op zijn.

De mensen die ik in het begin voorstelde vertegenwoordigen die grote groep 'gewone Heerlenaren'. Ze hebben weer vertrouwen in de stad, maar zijn nog niet heel zeker over hun toekomst. Die toekomst is afhankelijk van wat bijvoorbeeld het UWV doet, of van hoe de nieuwe wet WSW eruit ziet. Zij verkeren in een prille lente waarbij het nog absoluut niet zeker is of die op een mooie zomer zal overgaan.
De SWer op de wachtlijst bijvoorbeeld. Die enorme wachtlijst. En de staatssecretaris lijkt nog steeds te denken dat iedereen met een vlekje na de Mijnsluitingen in de sociale werkvoorziening terecht is gekomen. Die mijnsluiting is ruim 30 jaar geleden, meneer de voorzitter. De mensen van toen zijn nu allemaal gepensioneerd.
Hoe ziet het College deze enorme problematiek voor veel inwoners van onze stad? Zit er schot in het overtuigen van de Staatssecretaris dat onze stad nu eenmaal meer 'zwakkere' mensen kent?

Naast deze groep mensen kent Heerlen ook nog steeds gewoon heel veel arme mensen. Duizenden Heerlenaren die weliswaar zien dat de stad vooruitgang boekt, maar simpelweg niet de verlichting voelen in hun dagelijkse gevecht om te overleven. Lage uitkeringen of lonen gecombineerd met enorme schulden.

Voorzitter,op dit vlak weinig reden tot vrolijkheid. Evenmin kunnen we momenteel erg vrolijk worden van de financien.
Bij beide gevallen kunnen wij er niet omheen dat vooral de landelijke overheid een stad als Heerlen in de steek laat. Het Rijk kent zelf een schromelijk tekortschietend armoedebeleid, en straft daarnaast ook nog eens gemeenten die de achterstand harder inhalen dan normaal. We zien dat bij de bijstandsgelden. Een krimpende gemeente als Heerlen met veel arme mensen binnen haar grenzen die zij succesvol aan het werk helpt, wordt daarvoor door het Rijk bedankt via een lagere algemene uitkering en een idiote verdeling van de bijstandsgelden. Een beschamende situatie.

De pijn lijkt inmiddels iets verlicht te zijn. De SP is verheugd tijdens het Stadsdebat van de wethouder vernomen te hebben dat de lobby die onder andere onze stad binnen de VNG gevoerd heeft in 2010 met terugwerkende kracht tot compensatie van de bijstandsgelden heeft geleid. Om welk bedrag gaat het precies?

Voorzitter, verder toont de bezuinigingspagina in de kadernota nog niet erg veel duidelijkheid. Kan het College al wat meer zeggen over de denkrichting op dit vlak?
De SP zet vraagtekens bij de vorming van een co-financieringsfonds. De intentie om op die manier extra externe gelden binnen te halen, is lovenswaardig. Tegelijkertijd doemt de vraag op in hoeverre de reserverings- en prioriteringsbevoegdheid van de raad in het geding komt? Het College zal keuzes moeten maken. Natuurlijk is het handig bij om wat meer bewegingsruimte te hebben, maar aan de andere kant heeft de raad behoefte aan duidelijkheid: wat we zeggen te gaan doen, gaan we ook doen. Wij houden letterlijk en figuurlijk reserves mbt dit idee. Hoe denkt het College de grenzen van een co-financieringsfonds af te bakenen zodat er niet een soort blanco-cheque ontstaat?

Voorzitter, tot slot:
Onze stad zit na 2 jaar op koers. Het stadsbestuur symboliseert op dit moment stabiliteit en balans. Iets dat Heerlen en zijn bewoners nodig hebben om verder uit het dal te klimmen.
De voortvarende aanpak van het College heeft veel vertrouwen opgeleverd. Het treurige gezicht is veranderd in een hele voorzichtige glimlach. Die glimlach geeft nieuwe energie en die is hard nodig. Tijdens de klim uit het dal draagt Heerlen namelijk niet alleen zijn eigen lastige situatie maar ook nog eens de loden last van slecht of uitblijvend landelijk beleid.

De broze basis waarop Heerlen omhoog klimt en aan de toekomst werkt, is in elk geval een basis. Aan die basis is de afgelopen 2 jaar keihard gewerkt en daarmee moeten we volgens de SP doorgaan.

Opdat de glimlach nog meer mensen kan bereiken!