Heerlen

Vandaag begonnen de Begrotingsdebatten in de gemeenteraad van Heerlen. Na in juni te hebben gesproken over de wensen van raad en College heeft het College die wensen verwerkt in de begroting. Die begroting wordt vandaag en morgen besproken. De SP sprak in 1e termijn de volgende woorden uit:

Een stad die in de lift zit, maar nog een lange weg te gaan heeft om boven op de berg te komen. Als iemand zou vragen naar de staat van de stad, dan zou een dergelijk antwoord niet misstaan. Dat het beter gaat met Heerlen wordt door niemand in twijfel getrokken. Ook niet in deze raad. De positieve sfeer die deze raad uitademde tijdens de algemene beschouwingen mag als uiting daarvan beschouwd worden.

De coalitie toonde zich tevreden over de vooruitgang van de stad. Natuurlijk, daar is het de coalitie voor zou je kunnen zeggen. Maar ook de oppositie was voorzichtig positief. Het CDA betoogde zelfs dat de goede lijn uit het verleden doorgetrokken was. En de Stadspartij sprak, weliswaar met enige ironie over het pochen over resultaten. De fractievoorzitter van de Leefbaren sprak in een interruptie over successen die toch echt niet allemaal aan de SP te danken zijn en het fundament van de bijdrage van Groen Links werd zelfs gevormd door uitgebreide complimenten voor elk individueel Collegelid. Voorzitter, hoe het ook zij, en aan wie de vooruitgang in onze stad ook te danken is: onze stad heeft letterlijk en figuurlijk nieuwe energie en ouderwets vertrouwen gewonnen.
En dat, voorzitter, is een klein mirakel te noemen als je kijkt naar de woelige geschiedenis van de stad in de afgelopen decennia.

Tijdens de Algemene Beschouwingen sprak vrijwel de hele raad over de vooruitgang van onze stad, maar ook vol zorg over de financi?n.
Dat het toch gelukt is om de ambities uit de kadernota in deze begroting te verwerken, is knap en verdient een compliment. Het past bij een College dat stabiliteit en vertrouwen uitstraalt.
Afgelopen juni hield eigenlijk niemand echt rekening met de stappen die gezet zijn in het Maankwartier. Natuurlijk is het Maankwartier nog niet gerealiseerd en kan er nog van alles misgaan, maar in juni durfde niemand te hopen dat de raad in september haar fiat aan de realisatie-overeenkomst zou kunnen geven. Dat de opening van de eerste Mijnwatercentrale ter wereld in onze stad zou plaatsvinden en door bijna 1.000 Heerlenaren bijgewoond zou worden, werd nog niet zo heel lang geleden niet voor mogelijk gehouden. Datzelfde geldt voor het terugdringen van de jeugdwerkloosheid, voor de herinvoering van schoolzwemmen, de culturele lente en het behouden en binnenhalen van werkgelegenheid. En wat te denken van de verlaging van de lokale lasten?

Energie en vertrouwen, voorzitter. Dat komt niet aanwaaien, daar moet je als stad iets voor doen en dat heeft Heerlen in de afgelopen jaren gedaan. Dat is een compliment aan de hele stad.

Uitdagingen en keuzes

In een adem met energie en vertrouwen dient echter ook de kwetsbaarheid van nog steeds heel veel mensen in onze stad genoemd te worden. Hun onzekere sociaal-economische situatie typeert de lange weg die onze stad nog te bewandelen heeft. Het laat de pure noodzaak van structurele investeringen in mensen zien. Dit is niet een strijd van 2 of 4 jaar, maar een van de lange adem. Dat we langzaamaan in de lift zitten, mag de aandacht niet afleiden van wat nog altijd realiteit is.
Armoedebestrijding en sociaal-economische ontwikkeling zijn wat de SP betreft daarom- terecht- de grote uitdagingen van onze stad!

Niet alleen in de diverse begrotingen en kadernotas, ook en zelfs in de Stadsvisie zijn beiden prominent aanwezig.

Voorzitter, serieus.
Die leidende (met korte ei) draad zien we overal in terugkomen.
behalve in de strategische agenda. Dat zal ongetwijfeld iets te maken hebben met welke prioriteiten overeenkomen met die van Parkstad en van de Provincie.

Want dat sociale gezicht in deze begroting is aangenaam- maar bovenal zeer noodzakelijk!
We zien dat het College kiest voor investeren in mensen. We hebben recentelijk kunnen zien dat het College zelfs het lef heeft te kiezen voor chronisch zieken en hun thuiszorgers boven slechte WMO- en aanbestedings-regels. Extra geld voor zieke Heerlenaren dat er toe leidt dat zij hun vertrouwde hulp behouden. Slechte regels die terzijde geschoven worden om goede keuzes voor mensen te kunnen maken. Daar kunnen we trots op zijn, want dat doet lang niet iedere gemeente in ons land

Onze stad kent een enorme groep mensen met schulden. Veelal gecompliceerd en tragisch. Problematiek die mensen in veel gevallen tekent voor het leven.
De nieuwe schuldhulpverleningsstructuur geldt voor de SP als fundament. Met een fundament alleen kom je er echter niet. Het schuldhulpverleningsloket loopt nog steeds niet goed. Hoe komt dat? En wat doen we daaraan in de komende periode?

?

Tijdens de kadernota in juni is ook gevraagd naar wat we gaan doen aan armoede onder kinderen, en het extra geld dat daarvoor van de Staatssecretaris komt. Hoe staat het hiermee? Wat is er gebeurd?

Stadscentrum
Over uitdaging gesproken. Ons stadscentrum gaat zienderogen vooruit. Het prachtige busstation wordt deze hele week met een spectaculaire vuur-show geopend, en als de Hoppenhof een tipje van de sluier is van het Maankwartier, dan moeten we hopen dat die sluier snel helemaal af kan. Ik noemde al dat het bijzonder is dat we momenteel grote kans maken om het Maankwartier daadwerkelijk te realiseren. Unanieme steun in deze raad voor het Maankwartier getuigt van vertrouwen. Natuurlijk is daadwerkelijke realisatie een grote uitdaging, datzelfde geldt voor het oplossen van leegstand in de rest van het centrum.

Cultuur
Ook op cultureel vlak kent Heerlen uitdagingen. Het Glaspaleis lijkt met de nieuwe directeur en duidelijke profilering nieuw elan te hebben gekregen. Ook is het goed dat instellingen die een erkende plek verworven hebben (Filmhuis, Cultuurscouts, Signe, collectie-Stadsgalerij) vanaf 2009 met structurele subsidie te maken hebben.
Er wordt veel geld besteed aan cultuur.
Verder zijn we erg benieuwd naar de stand van zaken Patronaat en de manier waarop de kwestie Patronaat al dan niet opgelost wordt.

Buurten
Het College zet haar aandacht voor buurten (brede scholen, buurtgericht werken, jeugdteams in enkele buurten) voort.

Voorzitter, mbt de Brede Scholen: De Vlieger in Mariagewanden wordt volgend jaar opgeleverd. Ook voor De Dem en Molenberg wordt de bouw voorzien in 2009 en MSP valt onder het wijkplan. De financiele afdekking van de Brede Scholen baart ons echter zorgen. De SP vindt die Brede Scholen erg belangrijk. Zo belangrijk dat wij op dit vlak een motie indienen (MOTIE financiele prioriteit bij extra geld: Brede Scholen)

Bij de aandacht in de buurten hoort ook veiligheid. Het is goed dat de stad de acties in de buurten voortzet. Van Hartslag tot MSP, van Passart tot De Dem. Blijvende aandacht is daarom noodzakelijk. Dat is ook te zien aan het slechts langzaam krimpende onveiligheidgevoel.
Dat veiligheid niet langer elke discussie overheerst, is iets dat we enkele jaren geleden niet hadden durven hopen. Tegelijkertijd weten we dat vertrouwen te voet komt en te paard vertrekt. Dat zien we helaas in enkele buurten gebeuren. In de Passart zijn gemeente en politie zeer actief, in Vrieheide ontbreekt deze aanpak nog. In Meezenbroek en Passart-zuid, ontspint zich geregeld een kat- en muisspel tussen politie en een groep jongeren. Allemaal ten koste van de buurt.

Lokale woonlasten
De SP is blij dat er gekozen is voor het verlagen van de lokale woonlasten. Het College zet een klein deel uit het W-deel (300.000 euro) in om voor mensen die daarmee te maken hebben de kwijtschelding te financieren. Ook wordt het totale tarief nu eindelijk verlaagd met niet-gerealiseerde rioolinvesteringen. En natuurlijk worden de kosten van afvalinzameling eindelijk iets verlaagd. De kwijtschelding en de solidariteit blijven helemaal overeind. Er wordt niet gekozen voor een gat in de begroting van bijvoorbeeld de sociale dienst, en het gaat niet ten koste van het armoedebeleid.

Financieel

Voorzitter, als we het hebben over de financiele voorstellen in de begroting is de SP

Bedreigingen
Naast uitdagingen ziet de SP ook enkele bedreigingen voor deze begroting en de toekomst. Ik noem enkele:

Kredietcrisis
Het actuele thema tijdens ieder praatprogramma, nieuws-journaal en verjaardagsfeestje, kan ook in de bespreking van deze begroting niet achterwege blijven: de kredietcrisis. De SP is in elk geval blij dat het Heerlense geld niet in IJsland op een bank stond. Hoe dan ook is niet duidelijk wat het uiteindelijke effect van de crisis op de reele economie is. Los van de bedreiging van de crisis op de economie en dus ook op de situatie in onze stad, kan er ook een les geleerd worden.
Bijvoorbeeld dat het fascinerend is hoe dergelijke drastische veranderingen in het denken tot stand komen in enkele weken tijd. Hoe politieke partijen, personen en instellingen die jaren recht in de leer van het neoliberalisme waren, plots de overheid als reddende engel beschouwen.
Deze crisis leert ons een duur lesje over het totale falen van de terugtrekkende overheid. Het heilige geloof van de ongenaakbare zelfregulerende markt dat als een zeepbel uiteenspat. De overheid die- in strijd met haar eigen regels- met miljarden euros banken en de economie probeert te redden. En uitgerekend daar komt onze gemeente om de hoek kijken. Want: als het Rijk haar eigen regels aan de kant schuift en ingrijpt omdat dat goed is voor alle Nederlanders, dan is onze gemeente wat de SP meer dan ooit gelegitimeerd zich zonodig evenmin iets van zulke regels aan te trekken. Ik gaf eerder reeds aan dat wij trots zijn op de wijze waarop het College dat reeds deed bij bijvoorbeeld de thuiszorg. Weg met de terugtrekkende overheid! Goed doen voor velen, dat is waar het om draait!

Financiering Buitenring:
Een andere bedreiging is de financiering van en de gang van zaken rond de Buitenring. Als het aan de Provincie ligt, zal en moet er een 4-baansweg door onze regio worden aangelegd. Recentelijk bleek dat de vergrijzing volgens de laatste prognoses nog harder toeslaat dan gedacht. De 4-baansvariant met allerlei dure kunstwerken is dus helemaal niet nodig. Een versoberde 2baansvariant is bovendien gemakkelijker in het landschap in te passen. Via Provinciaal en Rijksgeld dwingt probeert de Provincie gemeenten tot een zogenaamde package-deal. Een belachelijk staaltje machtspolitiek en ongegeneerde Koehandel van de bovenste plank. Gedeputeerde Driessen die openlijk erkent dat de financiering van de Rodahal in Kerkrade gekoppeld is aan de opstelling van die gemeente in het Buitenring-dossier. Moet Heerlen zich zorgen maken bij haar opstelling voor het Maankwartier of andere projecten? Het is dat we er in dit dossier niet aan ontkomen, maar ?je kunt je afvragen of je met partners die politiek bedrijven aan de hand van koppelverkoop en koehandel eigenlijk uberhaupt wel zaken zou moeten willen doen.

Randstad-kabinet
Een van de bedreigingen wordt vreemd genoeg gevormd door het huidige Randstad-kabinet. In de eerste plaats blijft dit kabinet inzetten op groei van de Randstad en lijkt Nederland, als het gaat om economische investeringen, op te houden bij Eindhoven. Daarnaast worden de ontwikkelingen in de Randstad als maatstaf voor de rest van het land genomen (van WWB tot AWBZ).

WSW- uitverkoop en wachtlijst
De groeiende WSW-wachtlijst baart ons grote zorgen. Ook de manier waarop het Rijk aankijkt tegen het oplossen van die problematiek. Er wordt 1 en dezelfde maatstaf gehanteerd voor heel het land en er wordt geen rekening gehouden met de omvang van de groep WSWers en de samenhang met sociaal-economische factoren in regios.
Onze regio kent een grote groep WSWers. Mensen die niet of slechts met veel moeite en goede begeleiding in het vrije bedrijf kunnen werken. Zolang die begeleiding achterwege blijft en zelfs in economisch hoogtij te wensen overlaat, dient onze gemeente haar geluid te laten horen bij uitverkoop van het SW-bedrijf. Bij de uitverkoop van diverse Licom-onderdelen is namelijk gebleken dat het aantal daadwerkelijke SW-arbeidsplaatsen daalt. De infrastructuur van Licom biedt vervolgens minder diversiteit en minder mogelijkheden voor daadwerkelijke plaatsing in de beschutte omgeving.
De SP vindt dat de gemeente Licom moet proberen te overtuigen de uitverkoop van haar SW-bedrijven te stoppen. De SP roept de gemeente tegelijkertijd op zelf het goede voorbeeld te geven en anderen te overtuigen dat ook te doen door Wsw-arbeidsplaatsen te bieden. Hoe kijkt het College aan tegen deze trend en problematiek?

MOTIE (Gemeente voorbeeldfunctie Wsw)

Ondanks eerdere doemverhalen over de begroting in onze stad, zou het mogelijk kunnen zijn ingevolge de september-circulaire dat nu zelfs nog wat extras gedaan kan worden.
De SP heeft veel wensen. Een aantal wensen zit reeds in de begroting. Anderen zijn voor de toekomst of zelfs voor een latere landelijke coalitie. U kent onze wens voor een centrumbad, die wens is tot onze vreugde breder geworteld in deze raad. De ouderenpartij was altijd al medestander en vorig jaar bleken ook GL en het CDA pleitbezorger van een zwembad te zijn. Een ruime meerderheid stemde toen in met het voorstel om het zwembad als een prioriteit te beschouwen- waar toen het geld nog niet voor gevonden was. Nu de septembercirculaire zo goed uit lijkt te pakken is het wat ons betreft tijd voor stap 2.

(MOTIE)

Er is nog een lange weg te gaan, maar de SP gelooft dat Heerlen op het juiste spoor zit. De afgelopen jaren laten zien waartoe een stabiel bestuur, door de Raad gemaakte keuzes en toegenomen vertrouwen van en in de stad kunnen leiden.

Deze begroting borduurt daarop voort. Vol vertrouwen, energie en solidariteit.

En dat is goed voor Heerlen en alle Heerlenaren!