Heerlen

Vandaag en morgen vinden in de Heerlense gemeenteraad de Algemene Beschouwingen plaats. Daarbij komen de Begroting en het MBP (Meerjarenplan) aan bod. SP-fractievoorzitter Ron Meyer is om 14.00 uur gestart met de bijdrage namens de SP. Die bijdrage is hier te lezen.

Meneer de voorzitter,
Elke avond presenteren uiteenlopende illustere personen als Piet Paulusma, Helga van Leur en Gerrit Hiemstra het weer. Zij tonen televisiekijkend Nederland dagelijks onder andere de neerslagradar. Die radar toont hoe de buien boven ons land zich in de opeenvolgende uren verplaatsen. Vluchten als je niet nat wil worden, of blijven zitten waar je zit... Wie zo'n radar zou inprogrammeren met de sociale, economische, maatschappelijke en fysieke omstandigheden van onze stad in de afgelopen decennia, en de radar vervolgens versneld af zou spelen, zou zich niet langer wanen bij good old Gerrit Hiemstra, maar in een flitsende film.

Oftewel: in Heerlen scheen de zon, in Heerlen regende het pijpenstelen, donderde en bliksemde het als nooit tevoren, vroor het dieper dan diep, maar zijn uiteindelijk toch ook weer wat lentestraaltjes te zien. Heerlen was en is volledig in beweging. In hippe kringen wordt dat in beta genoemd. In iets minder hippe kringen heet het simpelweg in beweging.

Beweging is vernieuwing, verfrissing en vooruitgang. Beweging voorkomt dat iets of iemand vastroest en verpietert. Heerlen beweegt. Tegen de stroom in.

En dat kan alleen succesvol met een sterk karakter en voldoende regie. En daarom gelden voor de SP die termen als maatstaf. In Beweging omdat we weten dat er veel uitdagingen voor de deur staan, Karakter omdat wij overtuigd zijn dat Heerlen in staat is die uitdagingen aan te kunnen. En regie omdat we het collectieve belang van alle Heerlenaren belangrijker vinden dan het individuele eigenbelang.

MBP-Begroting
Voorzitter,

De SP is trots op het MBP en tevreden over deze Begroting. Trots omdat Heerlen keuzes maakt waardoor de stad en heel veel gewone Heerlenaren erop vooruit gaan. En tevreden omdat we eigenlijk nog veel meer willen, maar realistisch genoeg zijn om te weten dat niet alles tegelijk kan.
Heerlen begrijpt als geen ander dat alle botten in haar lijf sterk genoeg moeten zijn om de enorme beweging te kunnen maken. Ook nu weer investeert Heerlen in een bruisende omgeving, in onderwijs en in nieuwe energie. En dat allemaal gaat niet ten koste van het sociale beleid of de lokale lasten. Nee, sterker nog: Heerlen daalde de afgelopen jaren fors op de ranglijst van lokale lasten.

Waar De Wit, Smeets, Van Zutphen, Gillissen en Aarts hun licht opstaken in wijken als Zeswegen, Meezenbroek, de Molenberg, Vrieheide en de Passart en daarna het hoofd EN het hart lieten spreken, daar lijken Rutte, Verhagen en Wilders hun plannen te hebben gevonden op de golfbaan en in de soos, in Wassenaar en in Amsterdam-oudzuid. Waar Heerlen begrijpt dat regie, gemeenschapsgevoel en bescherming noodzakelijk zijn, daar tuft Rutte 1 door op de weg van uitsluiting en het Recht van de sterkste. Waar in Den Haag participatie vooral neerkomt op 'zoek het maar uit', daar betekent meedoen in Heerlen een individuele EN collectieve verantwoordelijkheid.

Rutte, Verhagen en Wilders verlagen in 20 stappen het bijstandsminimum met 2.000 euro per jaar. Een koopkrachtverlies van minstens 13 % voor de allerarmsten. Verder krijgen inwonende volwassen kinderen geen bijstandsuitkering meer, en kunnen ook ouders met inwonende kinderen met inkomen fluiten naar een sociaal minimum. Ze moeten op elkaar teren. Maatregelen die niet alleen diep ingrijpend zijn, maar ook massaal ontweken worden doordat volwassen kinderen zich (al dan niet voor de vorm) elders zullen laten inschrijven. Vervolgens moet de gemeente controleren of zoonlief zo vaak bij de mam eet uit liefde of dat hij stiekem toch een gezamenlijke huishouding voert met zijn ouders. Een onzinnige en onuitvoerbaar controle.
En onder het mom "armoedeval, ach weet je wat, we doen gewoon alsof die niet bestaat", mogen gemeenten van Rutte, Verhagen en Wilders geen minima beleid meer voeren boven 110 %. De Heerlense glijdende schaal wordt daarmee verboden! De hardwerkende Nederlander in de schoonmaak, catering, beveiliging, sociale werkvoorziening en postbezorging mag van Rutte, Verhagen en Wilders geen ondersteuning meer ontvangen. Om de taal van de schaduwpremier van dit land te gebruiken: 'Onvoorstelbaar' en 'schandalig'. Ze zijn 'knettergek' geworden. Miljoenen hardwerkende Nederlanders met een laag inkomen worden in de steek gelaten. Een 'achterlijk' besluit van het eerste kabinet 'Piet Snot'. Voorzitter, dat is parlementaire taal.

Voorzitter,
terwijl het kabinet- Piet Snot 1- de rijkste miljonairs en hun dure villas blijft pamperen en betuttelen, wordt de rekening van die enorme pamper neergelegd bij de allerarmsten.
Hoe anders kiest Heerlen. Onze stad trekt zelfs in zwaar weer een miljoen extra uit voor armoedebestrijding. Niet omdat dat leuk is, maar omdat het noodzakelijk is. Heerlen kiest voor een gemeenschappelijke sociale verantwoordelijkheid. En daardoor kunnen bijvoorbeeld ook onze scholieren de komende jaren letterlijk en figuurlijk blijven bewegen met het Heerlense schoolzwemmen. En beschouwen we het ondergebruik van sociale voorzieningen niet als een financiele meevaller, maar als een gemeenschappelijk probleem van isolatie en onbekendheid.
En voorzitter, we doen dat niet vanuit de gedachte dat onze mensen zielig zijn. We doen dat vanuit kracht. Zoals bijvoorbeeld gebeurt via de eigen kracht centrales, via maatwerk bij voorzieningen zoals een tastbaar project als Voor elkaar in Heerlerheide. Zorg op maat, zorg in de buurt. Echte sociale oplossingen, dat is het verschil tussen de coalitie in Heerlen en die op het Binnenhof!
En natuurlijk is Heerlen geen eiland. Een veranderende omgeving en het vastlopen van het neoliberale economische dogma zorgen voor een groot gevoel van onzekerheid. Een gevoel dat zo nu en dan geprojecteerd wordt op andere groepen in onze maatschappij. Ook in onze stad. In Heerlen kunnen we de utopie van de vrije markt niet zelfstandig stoppen, in Heerlen kunnen we het minimumloon en de algemene bijstandsnorm niet verhogen. Maar wat we wel kunnen, moeten we doen. Het opbouwen van collectieve kracht en het weghalen van onzekerheid zijn DE antwoorden op profeten van de angst!

Armoede en werk

Want in 1 adem met beweging en karakter dient de kwetsbaarheid van nog steeds heel veel mensen in onze stad genoemd te worden. Hun onzekere sociaal-economische situatie typeert de lange weg die onze stad nog te bewandelen heeft. En we moeten daarbij ook nog eens weg roeien van de waterval die Rutte voor veel mensen laat ontstaan. Heerlen toont karakter door juist in zwaar weer van onderop op te bouwen! Bijna 1 miljoen meer voor armoede en sociale zaken is juist nu noodzakelijk! De SP staat daarvoor.

Voor de economie van onze stad geldt hetzelfde. Die is opgeleefd maar tegelijkertijd ook nog erg broos. Het opleidingsniveau van veel Heerlenaren sluit niet aan bij wat bedrijven zoeken. Investeren in onderwijs gaat daarom hand-in-hand met armoedebestrijding.

De SP is tevreden dat behalve in het coalitieakkoord ook in het MBP en de begroting gekozen wordt voor het uitdiepen van het economische speerpunt Nieuwe Energie. Heerlen moet zich niet- zoals in het verleden gebeurde- op ALLES willen richten. Want dat leidde namelijk tot niets. Wat de SP betreft, mag er veel ruimte zijn voor de clusters Zon, Geothermie, gebouwde omgeving en energieopslag. Hiervoor zou moeten kunnen gelden dat onze regio de Nieuwe Energie-regio van de hele provincie wordt.

Veilige en leefbare stad
De stad die jaren geleden nog te boek stond als drugsstad nummer 1, heeft veel problemen opgepakt en duidelijke keuzes gemaakt, ook de afgelopen jaren.

Het tv-programma Brandpunt en recente criminaliteitscijfers tonen een forse daling van de criminaliteit. De situatie verbetert nog bijna elk jaar, maar is tegelijkertijd nog altijd broos. De ingeslagen weg moet helemaal afgelopen worden. De SP maakt zich zorgen over enkele aangekondigde maatregelen van Rutte en co. De inzet van 3.000 extra agenten klinkt goed, maar hoeveel meer taken krijgt de politie, en wat gebeurt er nu echt aan de hoge werkdruk en bureaucratische regeltjes die hen achter het bureau en uit de buurt houden? En wat betekent een Nationale politie voor de specifieke aanpak in onze stad? Hoeveel van die geweldige animal-cops kunnen we hier inzetten om drugsrunners aan te pakken? Of Duitse en Franse marihuana-liefhebbers die straks niet meer in de coffeeshop terecht kunnen maar wel op de zolderkamer in de omliggende buurt? Hoe voorkomen we dat onze buurten verder onder druk komen te staan?
Verder vraagt de SP zich af hoe het toch verder moet met de inmiddels ruim honderd overtredingen van de Arbeidstijdenwet bij de Brandweer? De spuitgasten horen ook bij de veiligheid van onze stad. Niet alleen de omstandigheden van het management maar vooral die van de mannen en vrouwen die de kastanjes uit het vuur halen, moeten fatsoenlijk zijn!
Behalve veiliger, is Heerlen ook bruisender geworden. Toen de kust letterlijk en figuurlijk veilig was, kwam de kennelijk jarenlang opgespaarde creativiteit tot uitbarsting.

Bruisende stad; de culturele lente de straat op!

Het is al met al terecht dat de Culturele Wereld grote complimenten krijgt voor haar aandeel in de vooruitgang van onze stad. De SP bewees met de analyse genaamd In Heerlen is veel mogelijk, over waarom de Culturele Lente op straat moet bloeien echter ook dat er een keerzijde aan het succes zit. De verschillende succesvolle Culturele instellingen zijn vooral met zichzelf bezig. Op zich begrijpelijk, zij moesten de afgelopen jaren immers hun eigen bestaansrecht bewijzen. Ondanks allerlei goedbedoelde overleggen, wordt er nog veel te weinig over de schotten heen gekeken. Praten is prima, maar iets daadwerkelijk willen, is iets heel anders. De verbinding met elkaar ?n nieuwe initiatieven uit de stad wordt te weinig gemaakt. Niet alleen worden interessante kansen gemist, ook komt de bloesem van de Culturele Lente daardoor niet bij iedereen terecht. En dat moet anders.
Juist nu. Juist in de tijd waarin Rutte, Verhagen en Wilders niet alleen diep snijden in cultuur maar ook het kaartje van de opera, de musical, het ballet, de singer-songwriter, het cabaret en zelfs van Kabouter Plop en zijn vriendjes fors duurder maken. Ook de harmonie, evenementen en zelfs de Bieb gaan dat merken. Om nog maar te zwijgen van Cultuurproducties. De landelijke rechtse bijl hakt diep in de verbinding van gewone mensen met het theater, de muziekschool, de bibliotheek en het poppodium. Juist nu moet Cultuur daarom de straat op.
De SP stelt daarom voor de investeringen in cultuur te koppelen aan deze verbinding. Wat de SP betreft, krijgen de culturele instellingen die concrete opdracht. Wij vragen wat het College daarvan vindt.

Krimp

De 2e extreme herstructurering in fysieke, maatschappelijke en economische zin in onze regio in 40 jaar tijd, leidt tot grote veranderingen. Onze regio is de proeftuin voor ons land. Alleen al op het vlak van wonen kost de demografische ontwikkeling bijna 2,5 miljard. En dan nog te zwijgen over de kosten voor zorg, sociale zaken en onderwijs. Deskundigen wijzen met een deftig woord op een belangrijke factor voor de gemeente: kostenremanentie. De inkomsten van krimpgemeenten dalen sneller dan de uitgaven. Ook de uitstraling en aantrekkelijkheid staat onder druk. Het College zegt de eigenheid en potentie van de stad te willen behouden. Het recente rapport van het actiecomite de oude Passart en de SP toonde aan hoe belangrijk een bijzondere leefomgeving is voor onder andere sociale cohesie. Het mag ons niet nog eens gebeuren dat we met de iconen van onze buurt en stad ook een belangrijk deel van de ziel van onze samenleving neerhalen. Kortom: regie is nodig om het karakter van de regio te behouden. Maar hoe krijgen we die regie, oftewel: waar halen we geld vandaan? En hoe krijgen we de noodzakelijke krimpdiscussie op straat en in de buurt?

Ook al heeft de SP weinig met marketingachtige slogans als Krimp als omgekeerde Groei toch biedt de demografische ontwikkeling mogelijkheden tot vernieuwing, ontwikkeling en onderzoek. Het is prima dat NEIMED inmiddels in onze stad actief is, en een lectoraat heeft. Maar misschien is er nog veel meer mogelijk. Misschien kunnen we ons licht opsteken bij ervaringsdeskundigen in het buitenland. En wellicht kunnen we de RTWH, de UM, de Hoge School Zuyd en de OU alle kansen bieden hier tot nieuwe onderzoeks- en ontwikkelingsmogelijkheden te komen. De krimp moet met de borst vooruit tegemoet moet worden getreden. Het vooruitzicht van de krimp moet ons nog een stapje extra willen laten zetten. Het is daarom nog belangrijker om alle voorzieningen voor met name jongeren op orde te brengen. Een zeer recent onderzoek (Manpower) toont dat 39% van de jongeren in de problemen dreigt te komen. Hier ?is de positie van jongeren extra belangrijk. Juist daarom wil de SP dat Heerlen op alle vlakken vooruit gaat de komende periode. Van minder spijbelen tot betere begeleiding, van de skatehal tot sport. De beweging gaat niet alleen over de fysieke staat van de stad, maar vooral over ontwikkeling, zorg en welzijn! Jongeren zijn de schouders van de toekomst.
Groen
Wat voor cultuur en krimp geldt, geldt ook voor groen. De openvallende plekken in onze stad moeten met betrokkenheid van de buurt ingevuld worden. Dat kan het verschil zijn tussen verloedering en vooruitgang!

Over het groenonderhoud hoort de SP momenteel in de buurten veel uiteenlopende geluiden. Sommigen vinden de verandering overzichtelijk, anderen walgen ervan. Duidelijk is in ieder geval dat veel buurtbewoners meer verantwoordelijkheid zouden willen nemen voor hun eigen leefomgeving. Heeft het College hierover idee?n?

Bijzondere Aandacht!

HOENSBROEK
De SP maakt zich grote zorgen over de gevolgen van het provinciale prestigeproject dat Buitenring wordt genoemd. Er is geen project in Heerlen dat zoveel kost en waar wij zo weinig voor terug krijgen als de Buitenring. Een project waarvan het zelfs zeer de vraag is of het niet meer knelpunten in onze stad veroorzaakt dan het oplost. De SP vreest dat door het verleggen van de aansluiting op de A76 een groot deel van Heerlen-Noord via Hoensbroek-centrum zal reizen. En dat zou betekenen dat er OF een groot verkeersprobleem ontstaat OF de gemeente bovenop de 28 miljoen nog meer geld kwijt is aan de Buitenring en diens slipstream. We vragen het College nogmaals om dit spoedig inzichtelijk te maken!

WSW

Minimumloon en zelfs bijstandsniveau zijn volgens Rutte en co goed genoeg voor werkenden met een handicap. De SP maakt zich forse zorgen over de toekomst van WSWers en de Wajongers van ons land. Onze regio kent vele duizenden WSWers. Hoe komen zij deze crisis door nu ze door het nieuwe kabinet als gemakkelijke bezuiniging worden beschouwd? En hoe komt Licom door de storm? Het is immers niet voor niets dat de aandeelhoudende gemeenten tot een extern onderzoek zijn overgegaan. De SP wees al in 2008 via het rapport Licom, Wsw-bedrijf in de uitverkoop? op de zorgelijke situatie bij Licom. Nu de gemeenten zich openlijk afvragen- in het extern onderzoek- of de belangen van de WSWers en de gemeenten niet geschaad zijn, veel Licommers ontevreden zijn over de bedrijfsvoering en het bedrijf het financieel zeer moeilijk heeft, zijn dat niet redenen genoeg om voorbereidingen te treffen de banden met Licom aan te trekken?

Gemeentefonds en gemeentelijke taken

Ook de overheidsorganisatie is volop in beweging. Er lijken diverse taken naar de decentrale overheid te worden overgeheveld. Krijgen we er dan een zak geld bij of moeten we het- onder het mom Vrijheid&Verantwoordelijkheid zelf maar uitzoeken? En wat betekent dat voor de Heerlense financi?n? Er zijn in Gelderland al tien gemeenten die de Jeugdzorg niet willen overnemen omdat ze vrezen geen financi?le middelen te ontvangen. Hoe denkt het College hierover?

Tot slot:

Het coalitieakkoord, het MBP en de begroting kennen grote ambities. En die zijn nodig. Want Heerlen is volop in verandering. De neerslagradar toonde de afgelopen decennia veel regen, bliksem, gedonder om uiteindelijk weer voorzichtige lentestralen te laten zien. Er drijven vanuit Den Haag donkere wolken richting het zuiden. Waar Heerlen zelfs in de allermoeilijkste tijd sociale voorzieningen overeind houdt, legt het nieuwe kabinet de rekening van de crisis bij Henk & Ingrid neer.

Die donkere wolken en de lange weg die nog te gaan is, vormen gigantische uitdagingen. De afgelopen jaren hebben laten zien waartoe een stabiel bestuur en toegenomen vertrouwen van de stad kunnen leiden. Een stad met tal van problemen, maar ook een stad waarin de mensen alweer bijna vergeten zijn hoe groot de ellende nog geen 10 jaar geleden was. Volop in beweging, met een sterk eigen karakter en voldoende regie met de juiste koers. We moeten doorpakken. Want dan kunnen we over 4 jaar nog trotser zeggen: he Limburg, he Nederland, he Wereld. HIER, HIER in Heerlen gebeurt het!