Heerlen

De gemeenteraad van Heerlen sprak in een extra raadsvergadering ruim 4 uur over het plan om de leegstaande CBS-gebouwen een nieuwe invulling te geven. Een invulling met onder andere 'stadslandbouw' (eco-growth: waaronder energie uit planten), bedrijfsrestaurant en een bijzonder kantoor-concept. Het geheel zou ook nog eens gekoppeld worden aan de nieuwe energie-plannen van Heerlen. De raad moest echter wel snel beslissen.
SP-fractievoorzitter Ron Meyer sprak over een keuze voor een enorme Kans of voor Angst.

hoe je het wendt of keert: een bijzonder plan.

-het vult bestaande leegstand in. Leegstand die op z'n zachtst gezegd "lastig" kan worden genoemd, met een relatief lage waarde, maar met behoorlijke investeringsbehoefte om er nog wat van te maken. Het is niet voor niks dat het CBS er weg is gegaan.

- het biedt een kans op een verandering en verbetering in het denken over oa energie, duurzaamheid en gebruik van leegstaande panden

- het biedt een kans op noodzakelijke werkgelegenheid (waarvan een groot deel in de "handenarbeid" en terugkeer-naar-werk, wie naar oa de onzekere situatie van de WSW kijkt, daar een enorme behoefte voor onze stad ziet)

- het biedt een kans op een?landelijk voorbeeldproject om tot wasdom te komen.

Ik zeg nadrukkelijk: een kans op.

Natuurlijk kan niemand ons de zekerheid geven dat dit allemaal realiteit wordt. Dat geldt echter voor ieder ondernemend plan.

De vraag is natuurlijk: durft onze raad dit plan een kans te geven. Durven we onze nek uit te steken. Durven wij maximale flexibiliteit te tonen. Durven wij te zeggen: dit is niet de ideale gang van zaken, maar we gaan er t?ch voor.

Want laten we eerlijk zijn: het is een interne regel van de Rijksgebouwendienst die maakt dat wij uberhaupt betrokken zijn. De Rijksgebouwendienst wil via de lokale overheid, die over meer deskundigheid over de lokale situatie beschikt, verkopen. Als de Rijksgebouwendienst rechtstreeks had verkocht en we er niks mee te maken hadden gehad, dan hadden we hier nu juichend op de banken gestaan. Dan had niemand geemmerd over wat er in welke gang, op welke etage en via welke punt en komma er precies zou gebeuren. Dan had niemand gesproken over de hoogte van het verkoopbedrag. Dan waren we blij geweest dat deze leegstand ingevuld zou zijn.

De belangrijkste vraag is daarom nu: welk risico lopen we exact?

De gemeente is in feite vooral een doorgeefluik. Simpelweg omdat de Rijksgebouwendienst dat zo wil. Ons risico is beperkt. Behalve de functie doorgeefluik, verstrekken we een rentedragende lening van 464.000 euro. Het ergste wat er kan gebeuren in het slechtste scenario is dat je dat bedrag kwijt bent.

In vergelijking met bijvoorbeeld de sloopkosten OF het moeilijke uitzicht op alternatieven, is dat risico relatief klein.

Wie het risico bovendien afweegt tegen de enorme kansen op werk, de ontwikkeling van duurzaamheid en de invulling van lastige leegstand van een enorm gebied, die kan moeilijk zeggen dat het risico van het verstrekken van een rentedragende lening niet te overzien valt.

Wel heeft de SP nog 3 opmerkingen en suggesties.

a) De SP wil van het College weten hoe zij problemen met het bestemmingsplan voorkomt.

Concreet, het is niet vreemd dat er een bestemming kantoren op zit. Binnen die bestemming zal een belangrijk deel van het concept kunnen plaatsvinden, denk aan bedrijfsrestaurant, denk aan creatieve industrie, denk aan de Belastingdienst.

Gisteren werd zelfs gesteld: binnen de bestemming kantoren zouden wellicht de planten ook tegen de muur kunnen groeien. Welnu. Hierover ken ik uit het verleden een interessant voorbeeld. En die wil ik het College graag meegeven als signaal en zorg. Laten we het de Keileweg-case noemen. Wie de Keileweg in Rotterdam kent, die weet dat daar allerhande activiteiten plaatsvonden van 'lichamelijke aard'. Laten we zeggen dat er stevig geoefend werd in het bestrijden van de krimp. Een slimmerik had bedacht dat dat ook wel in een nabij gelegen kantoorpand zou kunnen plaatsvinden. Immers: de activiteiten/de lichamelijke oefening zou volgens hem binnen dat bestemmingsplan passen. Als het ware zei hij op z'n Heerlens: het is gewoon een kantoor, maar tegen de muren doen we andere dingen. De rechter heeft vervolgens aangegeven dat er in bepaalde omstandigheden wel degelijk naar het gebruik gekeken zal moeten worden.

Voorzitter, begrijp mij niet verkeerd. Wat mij betreft, mogen wij bij de kans op herontwikkeling, duurzaamheid en werk behoorlijk flexibel zijn. Maar: laten we tegelijkertijd ook heel zorgvuldig zijn. Een kantoorfunctie is prima, maar zodra er planten tegen de muren groeien, kan er een probleem ontstaan met het bestemmingsplan. Ik schat in dat dat probleem nog niet per direct hoeft te ontstaan, het concept is immers een groeiend concept. Het staat er niet in 1 keer. Ik kan me dus voorstellen dat er bij aanvang nog geen probleem hoeft te bestaan. Maar laten we er alles aan doen om te voorkomen dat er problemen in de toekomst kunnen ontstaan.

b) De SP is niet onder de indruk van de strategische zorgen van enkele vastgoedbazen. Het is prima dat zij hun stem laten horen, maar het is wel hun stem voor hun strategische en commerciele belangen. In zijn algemeenheid lijkt een kans om een deel van de leegstand uit de kantorenmarkt te halen in ieders belang te zijn. Natuurlijk begrijpt de SP waarom het voor de bestaande vastgoedbazen lastig is als er een nieuwe speler verschijnt met een nieuw concept en een andere kijk op de invulling van leegstand. Zij zullen weinig problemen hebben met eco-growth, maar zeggen concurrentie te vrezen met betrekking tot de alternatieve herontwikkeling als kantoor. Echter: dat de bestaande vastgoedbazen eventuele concurrentie als een lastigheid ervaren, kan moeilijk als een gemeente- of algemeen belang worden beschouwd. Nog los van de vraag of je al die verschillende vastgoed wel met elkaar kunt vergelijken, is de belangrijkste vraag natuurlijk: welk belang vertegenwoordigt de gemeenteraad van Heerlen?

Raadsleden die suggereren dat het wel goed is om er 'tomaten te kweken' maar koste wat kost willen voorkomen dat er andere manieren van invulling van kantoren plaatsvindt, doen er goed aan zich af te vragen wiens belang zij spreken. Zitten wij hier voor het belang van de gemeente of zijn we verworden tot de loopjongen van de bestaande Heerlense vastgoedbazen?

Het wordt nog merkwaardiger als we denken aan wat het alternatief is. Als we niets doen met het CBS, blijft een enorme hap leegstand in de kantorenmarkt. In wiens belang is dat precies?

c) De SP hecht zeer veel waarde aan de weinige overgebleven tastbare monumenten van onze mijngeschiedenis. De gebouwen zijn voor onze stad van belangrijke waarde zijn. De commerciele waarde van het ophaalgebouw en het schachtgebouw lijkt ons gering. En dat is een understatement. De immateriele waarde voor onze stad van die gebouwen is van onschatbare waarde. We begrijpen dat er een oplossing bestaat voor het Mijnmuseum, de huurder van de gebouwen. Dat is prima, maar het gaat de SP om meer dan alleen een mooie oplossing voor het Mijnmuseum. Het gaat om de waarde van de gebouwen, ongeacht welke huurder er gebruik van maakt.

Aangezien de gebouwen niet veel marktwaarde lijken te hebben, is het kostenaspect in feite het verschil tussen daadwerkelijke kosten van onderhoud en energie enerzijds en de reeds via subsidie aan het Mijnmuseum door de gemeente betaalde bijdrage. Dat verschil kan ons inziens nooit immens groot zijn. Het theoretische risico dat commercieel bezit van commercieel oninteressante gebouwen zou kunnen leiden tot verloedering, zouden we wat de SP betreft, moeten proberen te vermijden. We moeten daar zeer serieus mee omgaan. De SP wil dat het College een maximale inspanning verricht om een gezonde toekomst van die gebouwen te verzekeren. Wat de SP betreft zou dat bij voorkeur moeten via publiek bezit, maar we geven het College gezien de complexiteit de ruimte om met een oplossing te komen.

Alles overwegend is de conclusie vrij simpel. Over de inhoud lijken velen het eens te zijn. Niet omdat we de toekomst van elke hoek en gang van het CBS-terrein weten, maar wel omdat enerzijds het risico relatief klein is en anderzijds de kans op herontwikkeling, duurzaamheid en werk groot genoeg is.

De SP durft het aan. Deze kans moeten we nemen.