Heerlen

"Wij weigeren blanco cheques van 9,3 miljoen uit te schrijven. Wie werkelijk gelooft in de kracht van IBA durft de resultaten tussentijds aan de volksvertegenwoordiging voor te leggen!"
SP-fractievoorzitter Ron Meyer in het debat over het miljoenenproject IBA.

"Wij geloven in samenwerking tussen mensen, overheden en organisaties. IBA kan prachtige resultaten boeken. Maar waarom zijn de bestuurders zo bang om dit tussentijds aan ons voor te leggen?" vroeg Meyer. IBA komt uit Duitsland. Het was oorspronkelijk de Internationale Bau Ausstellung. Een tentoonstelling van bouwprojecten die door samenwerking waren gerealiseerd. IBA Parkstad zou zich niet alleen richten op bouw, maar ook op duurzaamheid en hergebruik. Op zich allemaal goede initiatieven en uniek in Nederland, maar natuurlijk geen reden om een blanco cheque uit te schrijven van vele miljoenen. Wat volgde was een scherp en kritisch debat in de gemeenteraad van Heerlen.

De gemeenten zouden namelijk miljoenen aan het zogeheten IBA-bureau moeten afstaan maar er niks meer over te zeggen hebben. De Heerlense wethouder Braeken (Pvda) noemde het eerder het Hotel California-principe: "you can check out any time you like, but you can never leave". Oftewel: je mag betalen, maar dat geld ben je kwijt. Een zogeheten Board of Quality bepaalt vervolgens welke projecten geld uit de IBA-pot krijgen. SP-fractievoorzitter Meyer stelde dat zonder tussentijdse mogelijkheid voor sturing door de volksvertegenwoordiging of heroverweging van de miljoenen gemeenschapsgeld "die Board of Quality de nieuwe Keizers van Parkstad worden".

"Wij willen niet op de stoel van uitvoerders zitten. Enige democratische controle tussendoor is echter het minste wat we mogen verwachten. Het gaat immers om bijna 10 miljoen euro. In tijden van bezuinigingen."

Na stevige kritiek van Stadspartij, VVD en SP erkende PvdA-wethouder Braeken het belang van de controlerende taak van de gemeenteraad. Hij sprak uit zich te kunnen voorstellen dat de raad tussentijds een mogelijkheid zou krijgen om het project te beoordelen, maar dat het voorstel dat in alle 8 gemeenten tegelijk werd besproken dat niet leek toe te staan.

Ondertussen wachtten allerlei Parkstadbestuurders en -politici op die lastige gemeenteraad van Heerlen in het Theater. Daar was de bar (!) al open en gingen de bitterballen al rond. De SP was verbijsterd over het hele proces. Er was blijkbaar gerekend op een applausmachine. Er leek geen enkele rekening te zijn gehouden met een kritische gemeenteraad en er was allesbehalve een plan B.

Zelfs IBA-believer Jan Bertholet van D66 erkende dat het hele proces ongelofelijk slecht was. "Wij voeren hier een serieus debat, maar tegelijkertijd wordt er in het theater al een feestje gevierd. Dat is totaal onbegrijpelijk."

Aanvankelijk leek er geen enkele mogelijkheid te bestaan om het slechte voorstel te verbeteren, maar de kritische partijen in de raad zetten door. Uiteindelijk werd een VVD-wijzigingsvoorstel om tussentijds naar de raden terug te komen na aandringen van de SP en met steun van een meerderheid aangenomen. De SP gaat ervan uit dat die tussentijdse mogelijkheid om het geld en het project te beoordelen definitief wordt verwerkt.

"Er is geen zinnig argument te bedenken om projecten waarin we miljoenen aan gemeenschapsgeld stoppen niet tussentijds onder de loep te leggen."