h

Exodus in de Raad

5 maart 2008

Exodus in de Raad

Eerder werd reeds in de raadscommissie gesproken over het burgerinitiatief over de eventuele huisvesting van Exodus in Heerlen.

Gisteravond sprak de raad er zo'n 4 uur over. Voor de SP is van groot belang of Exodus extra druk op de sociale infrastructuur van Heerlen zal geven. Heerlen kent een broze sociaal-economische en maatschappelijke situatie. De raad gaf het College de opdracht uit te zoeken hoe dat in de reeds bestaande Exodus-gemeenten is.
Het zou namelijk ook tot de mogelijkheden kunnen behoren dat Exodus juist tot een versterking leidt. Bijvoorbeeld als een deel van de 300 jaarlijks in Heerlen terugkerende gedetineerden die nu niet begeleid voortaan wel begeleid wordt.
Allemaal zaken die niet bekend zijn. Uiteindelijk bleek een grote meerderheid van 27 raadsleden voor verder onderzoek naar de zaken die onbekend zijn. Daarmee laat de raad zien geen overhaaste beslissingen te willen nemen.

SP-fractievoorzitter Ron Meyer sprak de volgende woorden in de eerste termijn:

Waar gaat het vandaag over? Er ligt geen vraag van Exodus voor de wijziging van de bestemming van het pand aan de Beersdalweg. Er ligt wel een verzoek van burgers om onze bevoegdheden nu in te zetten om een eventuele vestiging van Exodus te voorkomen.Een vreemde situatie. We moeten iets zeggen over een burgerinitiatief, zonder dat we weten of en wanneer Exodus zich wil vestigen. Een soort principe-uitspraak dus. Ik kom daar zo meteen op terug.
In de afgelopen periode heeft de SP veel geluisterd, gesproken en onderzocht rondom de kwestie Exodus. Dat hoort wat de SP betreft altijd bij het bedrijven van politiek. Maar zeker als het gaat om de eventuele huisvesting van resocialiserende gedetineerden en ex-gedetineerden in onze stad. Je weet dat bij dergelijke kwesties gevoel van mensen een belangrijke rol speelt.

De SP-fractie kent de gevoelens in de verschillende wijken. Ik ben zelf opgegroeid in Zeswegen en mijn ouders wonen er nog steeds. De afgelopen periode hebben mijn fractiegenoten en ik gebruikt om met heel veel mensen te spreken. Zo zijn we bijvoorbeeld bij een aantal mensen op huisbezoek geweest. De conclusie van de SP-fractie met betrekking tot de mening van de wijkbewoners luidt: er zijn faliekante tegenstanders, er zijn faliekante voorstanders, en er is vooral een grote groep mensen die eigenlijk constateert veel te weinig te weten van hoe het nu echt zit. Eigenlijk constateerden alle mensen- voor en tegenstanders- dat zij het over 1 ding eens zijn:Exodus heeft met haar gebrekkige informatievoorziening bijgedragen aan het op scherp zetten van de discussie. Daardoor is de discussie al snel nauwelijks nog over feiten gegaan. Veel bewoners in de wijken hebben hun mening vooral moeten baseren op de informatie die zij ontvingen van het actiecomite. Die informatie was niet altijd erg evenwichtig en feitelijk.Wat je ook vindt van de opstelling van het actiecomite en de informatie die de mensen van het actiecomite verspreid hebben, je kunt mensen niet verwijten bang te zijn. En al helemaal niet als de vrees door gebrekkige informatie gevoed wordt. Een ernstige fout van en een gemiste kans voor Exodus.Aan de andere kant weet iedereen dat het begeleiden van ex-gedetineerden een goede zaak is. Cijfers tonen dat bovendien aan. Laat je mensen na- of aan het einde van- hun detentie aan hun lot over, dan is het risico op recidive groot. Begeleid je mensen dan is dat geen absolute garantie dat zij als engeltjes in de samenleving terugkeren, maar het risico dat zij terugvallen in het oude gedrag is aanzienlijk kleiner.

Intensieve begeleiding zoals bijvoorbeeld door Exodus verricht wordt, is een belangrijke maatschappelijke bijdrage. Zelfs de mensen die zich het felst verzetten tegen een eventuele komst van Exodus in Heerlen erkennen dat. Ook zij hebben kunnen zien dat de mensen in een Exodus-huis er- gedwongen door de strenge intake en begeleiding- juist alles aan doen om in dat huis te kunnen blijven totdat hun leven op orde is. Zij zullen het wel uit hun hoofd laten voor rottigheid te zorgen. Dan verliezen ze immers de veilige omgeving van het Exodus-huis en gaan ze in veel gevallen?terug naar de gevangenis.

Al met al moeten we onszelf de volgende vraag stellen:
Als vrijwel iedereen vindt dat Exodus goed en noodzakelijk werk verricht, en als iedereen weet dat dit werk een plek nodig heeft, is Heerlen dan de beste plek voor een Exodus-huis?

Onze stad krabbelt heel langzaam vanuit een dal omhoog. Onze stad heeft enkele specifieke problemen te overwinnen. We kennen een relatief hoge werkeloosheid en relatief veel voorzieningen voor mensen met problematisch gedrag. Solidariteit is voor de SP een zeer groot goed. Solidariteit betekent zoveel als de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Heerlen neemt haar verantwoordelijkheid als het gaat om mensen die om wat voor reden dan ook in de problemen komen. Regionaal en lokaal. Dat hoort bij een sociale stad.
De vraag luidt nu of door de vestiging van een Exodus-huis in onze stad die broze sociaal-maatschappelijke situatie in gevaar komt?

Op basis van de huidige informatie is dat geen gemakkelijke vraag. Laat ik eerst aanhalen wat we wel reeds weten.
We weten dat jaarlijks in Heerlen zo'n 300 mensen terugkeren uit detentie. Die mensen wonen zonder de strenge begeleiding van Exodus in onze buurten. De nieuwe buurman kan zonder dat je dat weet een ex-gedetineerde zijn.
We weten dat opvang in een Exodus-huis tot een lager recidive-cijfer leidt. Minder recidive in onze buurten, wijken en steden kan meer veiligheid betekenen.
We weten dat Exodus een strenge intake, begeleiding en controle van haar bewoners hanteert.
We weten dat Exodus in Heerlen geen TBSers, pedofielen of mensen met een psychiatrische stoornis wil vestigen.

We weten ook dat zich in geen van de gemeenten of buurten waar Exodus gevestigd is problemen met de buurt- gerelateerd aan de bewoners van het Exodus-huis- hebben voorgedaan. Dat bleek overigens ook uit een spontane deurbel-steekproef afgelopen zaterdag in Den Bosch. Samen met enkele collega-raadsleden heb ik tijdens het aanbellen bij bewoners pal tegenover het Exodus-huis mogen ervaren dat zij geen overlast ervaren en allemaal positief gestemd zijn over het Exodus-huis in hun buurt.
Verder weten we dat Exodus maximum-afspraken wil maken over de mate waarop mensen gebruik maken van sociale voorzieningen in Heerlen.
Wat weten we niet?
We weten niet waar de bewoners in het Exodus-huis vandaan komen. We weten niet waar zij zich vestigen na hun verblijf in het Exodus-huis. We weten niet welke moeite de bewoners van het Exodus-huis na het verblijf op de arbeidsmarkt hebben. We weten niet welk beroep de Exodus-bewoners doen op sociale voorzieningen als bijstand, schuldhulpverlening, enz. En we weten niet of er andere zaken zijn die op het bordje van de gemeente terecht zouden kunnen komen. De ervaringscijfers uit de diverse gemeenten met een Exodus-huis zijn tot dusverre simpelweg niet achterhaald en op een rijtje gezet. We weten bovendien niet precies welke afspraken met Exodus te maken zijn.

Het zou dus zomaar kunnen dat een groot deel van de eventuele bewoners van het Exodus-huis uit Heerlen komt. Dat zou betekenen dat een deel van de 300 mensen die jaarlijks uit detentie terugkeert voortaan wel begeleid wordt.
Het zou ook zomaar kunnen zijn dat de bewoners van Exodus-huizen helemaal geen beroep doen op de sociale infrastructuur in de stad. Simpelweg doordat zij een baan hebben of zich bijvoorbeeld helemaal niet vestigen in de gemeente waarin het Exodus-huis staat.
In dergelijke gevallen zou Exodus niet als verzwakking of als gevaar beschouwd moeten worden, maar juist als versterking en mogelijkheid.Onze voorlopige conclusie luidt als volgt:
Het intensief begeleiden van mensen op weg naar hun vrijheid leidt feitelijk tot minder recidive. Nergens in het land zijn er problemen geweest met bewoners van Exodus-huizen in de buurten of steden. Er keert jaarlijks een veelvoud aan mensen terug uit detentie die niet op een vergelijkbaar strenge wijze begeleid worden.
Deze feiten geven momenteel geen feitelijke?aanleiding de vestiging van Exodus te moeten willen voorkomen.Het enige steekhoudende overgebleven argument is,dat de komst van Exodus de, in vergelijking met andere steden, nog steeds zwakke sociaal-economische en maatschappelijke structuur in Heerlen te zwaar zou belasten. Helaas kunnen we die conclusie, door een gebrek aan informatie, vandaag nog niet trekken.

Het College stelt terecht dat Heerlen al heel veel doet als het om opvang en begeleiding van zwakke groepen gaat. Maar, tot nog toe is onvoldoende onderbouwd welke extra inspanningen er door onze stad verricht moeten worden door de komst van een Exodus-huis. Dat Exodus-huis kan immers net zo goed een positief effect hebben.? Wij moeten nu noodgedwongen en zonder dat er een concrete vraag is een standpunt innemen.Wij constateren dat Exodus een goede voorziening is om mensen na detentie een betere kans in de maatschappij te geven. En dat het voor de wijken en buurten in heel het land beter is als mensen begeleid worden dan wanneer zij zonder begeleiding terugkeren in diezelfde wijken en buurten. Wij zouden dit alle 300 gedetineerden gunnen die jaarlijks terugkeren in onze stad.Wij constateren tegelijkertijd dat de vrees van extra belasting van onze zwakke sociale infrastructuur nog onvoldoende onderzocht is. De SP stelt daarom het volgende voor (MOTIE):
Het College onderzoekt in de komende tijd welke ervaringen de gemeenten met een Exodus-huis hebben. Oftewel: welk beslag een Exodus-huis legt op de sociaal-maatschappelijke situatie in die gemeenten. Het College komt op het moment dat er een aanvraag ligt van Exodus met deze informatie naar de raad. Dan zullen wij de informatie beoordelen en meewegen in ons definitieve standpunt.
We kunnen dan een evenwichtig besluit nemen op basis van feiten. Dat verdienen de mensen in onze buurten en in onze stad, of zij nu wel of geen tweede kans nodig hebben.

U bent hier