Heerlen

Afgelopen week werd onze regio opgeschrikt door het bericht dat de financiering van de tekorten van SW-bedrijf Licom door de 11 betalende gemeenten zou zijn stopgezet. Schokkend nieuws natuurlijk voor iedereen met hart voor de meer dan 4500 mensen die bij het bedrijf werken. Geheel onverwacht kwam het bericht echter niet. Bovendien kan dit het moment worden waarop de gemeentes weer de regie over de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening naar zich toe trekken.

Het bedrijf Licom staat er al langer slecht voor. Dit heeft zowel te maken met een arbeidsmarkt waar mensen met een handicap maar mondjesmaat aan de slag kunnen, met landelijke bezuinigingen binnen de SW, met teruglopende bedrijfsresultaten en met slecht management (waarin de directie zelfs slechte cijfers oppoetste) van de voormalige directie.

Nu wordt er al langere tijd veel gemeenschapsgeld in het bedrijf gepompt om de tekorten te dekken en daarmee Licom overeind te houden. De afgelopen jaren is er ook flink wat onderzoek verricht naar de oorzaken hiervan. Op basis hiervan zijn adviezen gegeven over hoe het bedrijf en de uitvoering van de wet effectiever op elkaar af waren te stemmen. In de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten is hierover vaak heftig gediscussieerd zodat goede afspraken gemaakt konden worden. Licom kon op deze manier immers niet langer overeind gehouden worden; er diende naar een oplossing voor de lange termijn toegewerkt te worden. Daarom werden nieuwe uitgangspunten afgesproken waar alle partijen achter stonden. Een daarvan was dat de gemeenten (die de SW ook betalen en voor de uitvoering ervan verantwoordelijk zijn) weer meer invloed krijgen, zodat bijvoorbeeld het mismanagement uit het verleden nooit meer plaats kan vinden.

Ondanks al dit onderzoek en de gemaakte afspraken bleek het echter nog steeds erg moeilijk om de oude koers om te zetten naar de nieuw afgesproken koers. Licom bleef slechter presteren dan verwacht en toen het bedrijf de deelnemende gemeenten opnieuw om een behoorlijke bijdrage vroeg om nieuwe en niet-voorspelde tekorten aan te vullen was de maat vol. Dit laatste tekort zou niet opnieuw zo maar en zonder de gevraagde aanpassingen in de bedrijfsvoering aangevuld worden. Toen de deelnemende gemeenten dit aan Licom voorlegden besloot het bedrijf zelf om uitstel van betaling aan te vragen. Het waren dan ook niet de gemeenten die als het ware ?de stekker uit het bedrijf hebben getrokken?.

Sterker nog: al snel werd duidelijk dat de gemeenten er veel voor over hebben om de mensen met een arbeidshandicap op gepaste wijze aan het werk te houden. Vandaar dat er nu ook een raadsvoorstel lag waarin dat in eerste instantie het doel was: het bedrijf actief houden zodat er niet opeens 4300 mensen zonder werk thuis zouden zitten. De gemeenten hebben er alle belang bij deze mensen aan het werk te houden. Het bedrijf Licom zal zich daarbij echter meer moeten realiseren dat het bestaat om de WSW uit te voeren; het is geen gewoon bedrijf. Het bedrijf zal dan ook hervormd moeten worden en daarvoor dient een serieus plan op tafel te worden gelegd. Dat de gevraagde verandering niet van vandaag op morgen zal plaatsvinden is duidelijk maar het begin lijkt er wel te zijn.

In de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten is hierover de laatste dagen gesproken. Om het bedrijf gaande te houden diende er immers een flink bedrag door de gemeentes te worden bijgelegd.

Alle gemeenteraden ?hebben de keuze gemaakt om de werknemers in de SW volledig te steunen. Niet door per se het bedrijf Licom overeind te houden maar door te kiezen voor het toewerken naar een duurzame oplossing voor de lange termijn. Dit betekent dat er gekozen is voor steun aan de mensen in de SW en tegen het verspillen van geld dat voor de uitvoering van die SW bedoeld is. Dat laatste is de afgelopen jaren immers een van de belangrijkste redenen geweest van de problemen waar Licom nu tegenaan loopt. Het betekent ook dat er nu gekozen is: voor (goed begeleid) waardevol werk voor mensen met een arbeidshandicap en tegen werkloos thuis zitten.

In het verleden waarschuwde de SP al meermalen voor het foute management bij Licom en voor de magere invloed van de betalende en controlerende gemeentes. Zo werd onlangs nog voor totale openheid gepleit, en al in 2008 werd in het SP-rapport 'WSW-bedrijf in de Uitverkoop' gewaarschuwd voor de situatie die nu mede de kern van het probleem vormt.

Ook in de gemeenteraad van Heerlen werd over de laatste stap van de aandeelhoudende gemeenten gesproken. Per slot werd een fors bedrag gevraagd: voor Heerlen als grootste partij ?het aandeel van 5.200.000 euro op het totale bedrag van ruim 16 miljoen euro.